საქმის ნომერი: 2ბ/1168-2016
საქმეთა კატეგორიები: სამოქალაქო სამართალი,
სასამართლო: თბილისის სააპელაციო სასამართლო
მოსამართლე: გელა ქირია(თავმჯდომარე), გიორგი ტყავაძე, ანა გოგიშვილი,
გადაწყვეტილების სახე: გადაწყვეტილება
კანონიერი ძალა: გასაჩივრდა, საჩივარი დაუშვებლად იქნა ცნობილი, შესულია კანონიერ ძალაში
ინსტანციური ისტორია: 2/371-15, ას-798-765-2016
მითითებული გადაწყვეტილებები: ას-1648-1545-2012, ას-365-347-2013,
მიმთითებელი გადაწყვეტილებები:
რეზიუმე: მოსარჩელე ითხოვდა უძრავი ქონების მესაკუთრედ ცნობას და უძრავი ქონების საკადასტრო მონაცემებში ცვლილებების შეტანას. პირველი ინსტანციის მიერ სარჩელი დაკმაყოფილდა, ვინაიდან დადგენილ იქნა, რომ მოპასუხის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში არასწორი საკადასტრო აზომვითი ნახაზის საფუძველზე მოხვდა მოსარჩელისთვის გადაცემული მიწის ფართი. გადაწყვეტილება გასაჩივრდა, სააპელაციო სასამართლომ განმარტა, რომ რადგან მოსარჩელე სადავოდ ხდის საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სისწორეს, ეს წარმოადგენს სარეგისტრაციო წარმოების დაწყების ერთ–ერთ საფუძველს და არა მესაკუთრედ მისი აღიარების საფუძველს. შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლოს მიერ სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა.
ციტირებისთვის: თბილისის სააპელაციო სასამართლო, გადაწყვეტილება, საქმე №2ბ/1168-2016 (2016-06-08), www.temida.ge
საქმის № 180210015975689
საქმის № 2ბ/1168-2016

გადაწყვეტილება
საქართველოს სახელით
       08 ივნისი, 2016 წელი
თბილისი
თბილისის სააპელაციო სასამართლო
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობით:
თავმჯდომარე:
გელა ქირია
მოსამართლეები:
გიორგი ტყავაძე, ანა გოგიშვილი,

სხდომის მდივანი - მარიამ ირემაშვილი

აპელანტი – თ. ღ.

წარმომადგენელი - მ. ნ.

მოწინააღმდეგე მხარე – ჟ. შ.

წარმომადგენელი - მ. ჯ.

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - მცხეთის რაიონული სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 21 იანვრის გადაწყვეტილება

დავის საგანი - უძრავი ქონების მესაკუთრედ ცნობა, უძრავი ქონების საკადასტრო მონაცემებში ცვლილებების შეტანა

აპელანტის მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა

2. გასაჩივრებული გადაწყვეტილების დასკვნებზე მითითება

გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილი

მცხეთის რაიონული სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 21 იანვრის გადაწყვეტილებით ჟ. შ.-ის სარჩელი დაკმაყოფილდა:

- ქ. მცხეთაში, შ.-ის ქ. №X-X-ში მდებარე თ. ღ.-ის საკუთრებად რეგისტრირებული 2560 კვ.მ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის და მასზე არსებული ნაგებობების (ს/კოდი XX.XX.XX.XXX) საკადასტრო მონაცემებში განხორციელდა ცვლილება, სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს 2015 წლის 11 ნოემბრის დასკვნის დანართ №4-ის შესაბამისად;

- ჟ. შ. აღიარებული იქნა ქ. მცხეთაში, შ.-ის ქ. №X-ში მდებარე 200 კვ.მ სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ფართის მესაკუთრედ.

დასკვნები ფაქტობრივ გარემოებებთან დაკავშირებით

უდავო ფაქტობრივი გარემოებები:

2.1. საქმისათვის მნიშვნელობის მქონე უდავო ფაქტობრივი გარემოებები არ დადგენილა

დადგენილი სადავო ფაქტობრივი გარემოებები:

2.2. 1998 წლის 8 ივნისს დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულებით ი. ღ.-მა ა. ფ.-გან შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ. NX-ში მდებარე 0.115 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის და მასზე არსებული საცხოვრებელი სახლის 1/2 წილი. 2003 წლის 1 ივლისს მ. და ს. ა.-ებთან დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე ი. ღ.-მა შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ NX-ში მდებარე 0.134 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული საცხოვრებელი სახლი (კოდი XX.XX.XX.XXX), ხოლო 2004 წლის 2 თებერვალს დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულებით მ. ვ.-გან შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ, NX-ში მდებარე 0.115 ჰა სასოფლო - სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის 1/2 წილი საკადასტრო კოდით XX.XX.XX.XXX.

1998 წლის 8 ივნისის, საცხოვრებელი სახლის ნასყიდობის ხელშეკრულებით, ი. ღ.-მა ა. ფ.-გან შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ, NX-ში მდებარე 0.115 ჰა მიწის ნაკვეთის და მასზე არსებული საცხოვრებელი სახლის 1/2 წილი, ხოლო ამავე უძრავი ქონების 1/2 წილი ი. ღ.-მა 2004 წლის 2 თებერვალს შეიძინა მ. ვ.-გან.

2003 წლის 1 ივლისის ნასყიდობის ხელშეკრულებისთ საფუძველზე ი. ღ.-მა მ. და ს. ა.-ებისგან შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ NX-ში მდებარე 0.134 ჰა მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 სართულიანი საცხოვრებელი სახლი (საკადასტრო კოდი XX.XX.XX.XXX).

2004 წლის 3 თებერვალს ი. ღ.-ის განცხადების საფუძველზე მისი კუთვნილი ორი მიწის ნაკვეთი (ს/კოდით XX.XX.XX.XXX და XX.XX.XX.XXX) გაერთიანდა ერთ საკადასტრო ერთეულად და 2004 წლის თებერვლიდან საჯარო რეესტრში ი. ღ.-ის საკუთრებად ქ.მცხეთაში, შ.-ის ქ. NX-X-ში ირიცხება 2560 კვ.მ მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 ნაგებობა, ს/კოდით XX.XX.XX.XXX.

2.3. 2005 წლის 22 თებერვალს ი. ღ.-მა შვილს თ. ღ.-ს აჩუქა მცხეთაში, შ.-ის ქ. NX-X-ში მდებარე უძრავი ქონება – 2560 კვ.მ მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 ნაგებობა, ს/კოდით XX.XX.XX.XXX და ამავე პერიოდიდან, ჩუქების ხელშეკრულების საფუძველზე, ხსენებული უძრავი ქონება ირიცხება თ. ღ.-ის საკუთრებად.

თ. ღ.-ის საკუთრებაშია ასევე ამ მიწის ნაკვეთის მომიჯნავედ მდებარე 222 კვ.მ არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი ს/კოდით XX.XX.XX.XXX, რომელზეც თ. ღ.–ის საკუთრების უფლება აღიარებულია მცხეთის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს საკუთრების უფლების აღიარების კომისიის მიერ და 2013 წლის 6 ივნისს გაცემულია საკუთრების უფლების მოწმობა №1XXX.

2.4. მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის N37 დადგენილებით ჟ. შ.-ს დროებით სარგებლობაში გადაეცა ქ. მცხეთაში, შ.-ის NX-ში მ. ა.-ის მიწის ნაკვეთის მიმდებარედ არსებული 200 კვ.მ მიწის ნაკვეთი, რომლითაც დროებით სარგებლობდა ო. მ.-ის ძე ა. ტექინვენტარიზაციის ბიუროს დაევალა სათანადო დოკუმენტაციაში ცვლილებების შეტანა. დადგენილებაში ასვე მიეთითა, რომ ქ. მცხეთის გამგეობის პირველივე მოთხოვნისთანავე ჟ. ჩ.-ს უნდა გამოეთავისუფლებინა მიწის ნაკვეთი.

ქ. მცხეთის მუნიციპალიტეტის მერიის 2015 წლის 8 აპრილის წერილის თანახმად, ქ. მცხეთის მუნიციპალიტეტის მერიაში და მცხეთის მუნიციპალიტეტის გამგეობაში არ მოიძებნა რაიმე სახის დოკუმენტი ან ინფორმაცია ამ 200 კვ.მ მიწის ფართის შემდგომ განკარგვასთან დაკავშირებით. ანალოგიური შინაარსის წერილი გაიცა ასევე ქალაქ მცხეთის მუნიციპალიტეტის მერიის მიერ.

საქმეში წარმოდგენილი ქორწინების მოწმობით დასტურდება, რომ 1966 წელს ნ. შ.-ზე დაქორწინების შემდეგ მოსარჩელემ მიიღო მეუღლის გვარი „შ.“, შესაბამისად გამგეობის გადაწყვეტილებაში მისი გვარი მითითებულია შეცდომით.

საჯარო რეესტრის ტექაღრიცხვის სამსახურის არქივის მონაცემებით ქ.მცხეთაში, გ.-ის №8-ში მდებარე 200 კვ.მ მიწის ნაკვეთი აღრიცხულია ჟ. შ.-ზე. არქივში ასევე დაცულია ამ მიწის ნაკვეთის საინვენტარიზაციო გეგმა მიწის ნაკვეთის კონფიგურაციის და საზღვრების მითითებით.

მცხეთის მუნიციპალიტეტის გამგებიდან და მერიიდან გამოთხოვილი ინფორმაციით ასევე დასტურდება, რომ 1998 წლის შემდგომ ამ მიწის ნაკვეთის სხვა პირზე განკარგვის/პრივატიზაციის შესახებ გადაწყვეტილება მიღებული არ ყოფილა და მიწის ნაკვეთი დღემდე ჟ. შ.-ის ფაქტობრივ მფლობელობასა და სარგებლობაშია.

2.5. თ. ღ.-ის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში რეგისტრირებულია ჟ. შ.-თვის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის გადაწყვეტილებით გადაცემული 200 კვ.მ მიწის ფართი, შესაბამისად, მოპასუხეს საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული აქვს მისი მიწის ნაკვეთის მცდარი საკადასტრო მონაცემები.

საქმეში წარმოდგენილი 2015 წლის 27 ივლისის ექსპერტიზის დასკვნებით დადგენილია, რომ მოსარჩელის მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთი რეგისტრირებულია თ. ღ.-ის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში.

ამავე დასკვნის თანახმად, მცხეთაში, შ.-ის ქ. X-X-ში თ. ღ.-ის მიერ დაკავებული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომები და კონფიგურაცია განსხვავდება მისივე სახელზე დარეგისტირებული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომებისა და კონფიგურაციისაგან. თ. ღ.-ის მიერ დაკავებული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომები და კონფიგურაცია განსხვავდება 2004 წელს მომზადებული ი. ღ.-ის სახელზე გაცემულ საკადასტრო რუკაზე ასახული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომებისა და კონფიგურაციისაგან; 2004 წელს მომზადებული ი. ღ.-ის სახელზე გაცემულ საკადასტრო რუკაზე ასახული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომები და კონფიგურაცია განსხვავდება თ. ღ.-ის სახელზე დარეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის გაბარიტული ზომების და კონფიგურაციისაგან.

მოსარჩელის ინიციატივით სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის ექსპერტიზის ეროვნულ ბიუროში 2015 წლის 11 ნოემბერს ჩატარებული მეორე ექსპერტიზის დასკვნის თანახმად, ჟ. შ.-ის მიერ ფაქტობრივად დაკავებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა ზუსტად შეესაბამება 2007 წლის საკადასტრო გეგმაზე და ტექბიუროს ნახაზზე არსებულ №37 დადგენილებით გამოყოფილ 200 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას; ჟ. შ.-ის მიერ ფაქტობრივად დაკავებულ მიწის ნაკვეთსა და თ. ღ.-ის სახელზე რეგისტრირებულ N XX.XX.XX.XXX მიწის ნაკვეთს შორის გადაფარვა შეადგენს 10 კვ.მ-ს, ხოლო N 72.XX.XX.XXX მიწის ნაკვეთთან - 220 კვ.მ-ს.

დასკვნის კვლევით ნაწილში მითითებულია, რომ ჟ. შ.-ს დღეისათვის დაკავებული აქვს მცხეთაში, გ.-ის ქ. №X-ის მიმდებარედ არსებული 246 კვ.მ მიწის ნაკვეთი და მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობა, ჟ. შ.-ის მიერ ფაქტობრივად დაკავებული მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობა ზუსტად შეესაბამება 2007 წლის საკადასტრო გეგმაზე და ტექბიუროს მიერ გაცემულ ნახაზზე ასახულ 200 კვ.მ მიწის ნაკვეთის ადგილმდებარეობას, თუმცა ჟ. შ.-ს დღეისათვის დაკავებული აქვს 246 კვ.მ ფართი.

მოსარჩელის მიერ წარმოდგენილი ექსპერტიზის დასკვნებით დასტურდება, რომ ჟ. შ.-ის მფლობელობაშია მცხეთაში, შ.–ის ქ. NX-ში მდებარე 246 მიწის ფართი, რომელიც ფარავს თ. ღ.-ის საკუთრებად რეგისტრირებულ ორ მიწის ნაკვეთს. კერძოდ, მოპასუხე თ. ღ.-ის საკუთრებაში არსებული სადაო მიწის ნაკვეთის კოდი 72.XX.XX.XXX საკადასტრო საზღვრებში რეგისტრირებულია ჟ. შ.-ის მფლობელობაში არსებული 220 კვ.მ მიწის ფართი.

ამდენად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ ექსპერტიზის დასკვნით დასტურდება მოპასუხის მიერ მისი მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემების უსწოროდ რეგისტრაცია.

სასამართლომ მიუთითა, რომ ექსპერტიზის დასკვნის გარდა საკადასტრო მონაცემების რეგისტრაციის უსწორობა დასტურდება ი. ღ.-ის მიერ მ. და ს. ა.-ებისაგან შეძენილი შ.-ის ქ. №X-ში მდებარე 1344 კვ.მ მიწის ნაკვეთის საინვენტარიზაციო გეგმით, რომელიც გაცემულია საჯარო რეესტრის მიერ ტექბიუროს არქივის მონაცემების საფუძველზე. საინვენტარიზაციო გეგმის თანახმად, ამ მიწის ნაკვეთის მომიჯნავე ნაკვეთის მოსარგებლედ მითითებულია ჟ. ჩ. ამ დოკუმენტით დასტურდება, რომ მ. და ს. ა.-ებთან ნასყიდობის ხელშეკრულების დადების დროს გამსხვისებლის საკუთრებას არ წარმოადგენდა ჟ. შ.-ის მფლობელობაში არსებული ფართი და ეს ფართი მ. და ს. ა.-ებს ი. ღ.-ზე არ გაუსხვისებიათ.

სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოპასუხის განმარტება იმის შესახებ, რომ სადაო მიწის ნაკვეთზე პრეტენზიის განცხადების უფლება აქვს თ. ბ.-ს, რომელიც თ. ტ.-თან ერთად, საჯარო რეესტრის მონაცემებით წარმოადგენს მცხეთაში, გ.-ის ქ. NX-ში მდებარე 600 კვ.მ მიწის ნაკვეთისა და მასზე არსებული ნაგებობის (ს/კოდი 72.07.04.111) თანამესაკუთრეს. საკუთრების უფლების წარმოშობის საფუძველია მცხეთა-მთიანეთის სააღსრულები ბიუროს 2007 წლის 11 მაისის განკარგულება.

სასამართლომ მითითა, რომ აღნიშნული ნაკვეთის თ. ღ.-ის მიწის ნაკვეთის მომიჯნავედ მდებარეობა სადაო ფართზე თ. ბ.-ს უფლებებს არ წარმოშობს, რადგან მოსარჩელე მოითხოვს მცხეთის გამგეობის გადაწყვეტილებაში მითითებული მიწის ფართის მესაკუთრედ აღიარებას და გამგეობის გადაწყვეტილების საფუძველზე აცხადებს პრეტენზიას ამ ფართზე. მოპასუხემ ვერ მიუთითა თუ რა უფლებები გააჩნია თ. ბ.-ს მოსარჩელის მფლობელობაში არსებულ 200 კვ.მ მიწის ფართზე, ხოლო სადაო ნაკვეთის მომიჯნავედ თ. ბ.-ვას მიწის ნაკვეთის რეგისტრაციის ფაქტი არ წარმოშობს მის უფლებებს სადაო ფართზე.

2.6. კანონიერ ძალაში შესული მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 7 ივნისის დაუსწრებელი გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა ი. ღ.-ის სარჩელი მცხეთაში, გ.-ის №X-ში მდებარე მოსარჩელის კუთვნილი უძრავი ქონების ჟ. შ.-ის მფლობელოდან გამოთხოვის შესახებ.

2006 წლის 25 აპრილს, მცხეთის რაიონულ სასამართლოს სარჩელით მიმართა ი. ღ.–მ მოპასუხე ჟ. ჩ.–ის მიმართ თვითნებურად აშენებული კაპიტალური ნაგებობის დანგრევა - დემონტაჟის და მის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის გამოთავისუფლების მოთხოვნით.

მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 07 ივნისის გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა ი. ღ.–ის სარჩელი. მოპასუხე ჟ. ჩ.–ს დაევალა მის მიერ თვითნებურად აშენებული კაპიტალური ნაგებობის დანგრევა-დემონტაჟი და მოსარჩელის საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის გამოთავისუფლება. გადაწყვეტილება არ გასაჩივრებულა და შესულია კანონიერ ძალაში.

დასკვნები სამართლებრივ გარემოებებთან დაკავშირებით:

2.7. სასამართლომ მიუთითა საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 170-ე, 174-ე, 477-ე, 524-ე, 525-ე, 183-ე, 312-ე მუხლებზე და აღნიშნა, რომ ნასყიდობის ხელშეკრულებით გამყიდველი მყიდველს გადასცემს საკუთრების უფლებას ქონებაზე. ი. ღ.–მ სადაო ქონების შეიძინა ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე, ხოლო შემდგომ აჩუქა თ. ღ.–ს, შესაბამისად, დავის გადასაწყვეტად უნდა დადგინდეს, რა ქონება იყო გამსხვისებლების მ. და ს. ა.–ების საკუთრებაში, რა ქონება გაასხვისეს ი. ღ.–ზე და ამჟამად რა ქონება აქვს რეგისტრირებული თ. ღ.–ს.

სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, რომ მ. და ს. ა.–ების საკუთრებად რეგისტრირებული იყო 1340 კვ.მ მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 სართულიანი საცხოვრებელი სახლი, ამ ნაკვეთის მომიჯნავედ მას სარგებლობის უფლებით გადაცემული ჰქონდა 200 კვ.მ მიწის ფართი. თ. ღ.–ის მიერ 2008 წელს საჯარო რეესტრში წარდგენილი საკადასტრო აზომვითი ნახაზის მიხედვით, მისი მიწის ნაკვეთის საზღვრებში რეგისტრირებული იყო ჟ. შ.–ის მფლობელობაში არსებული 230 კვ.მ მიწის ფართი, რომელიც მ. და ს. ა.–ების საკუთრებას არ წარმოადგენდა, შესაბამისად სასამართლომ მიიჩნია, რომ მათთან დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულებით ამ ნაკვეთზე უფლება ი. ღ.–ს არ შეუძენია. ამ ფართზე საკუთრების უფლება ი. ღ.–ს არ მოუპოვებია არც ნასყიდობის ხელშეკრულების დადების შემდეგ, შესაბამისად ჩუქების ხელშეკრულების დადების დროისათვის მის საკუთრებას არ წარმოადგენდა ჟ. შ.–ის მფლობელობაში არსებული სადაო ფართი.

მოპასუხეს სარჩელის საწინააღმდეგოდ არ მიუთითებია რაიმე გარემოება, რომლის გამოც ი. ღ.–მ ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე შეიძინა სადაო მიწის ფართი. მისი შესაგებლის ძირითადი საფუძველია 2006 წლის 7 ივნისის გადაწყვეტილების პრეიუდიციულ მნიშვნელობაზე მითითება. ამ საკითხზე სასამართლო აღნიშნავს შემდეგს:

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 106-ე მუხლის მხარეები თავისუფლდებიან მტკიცებულებათა წარმოდგენისაგან ისეთი ფაქტების დასადასტურებლად, რომლებსაც თუმცა ემყარება მათი მოთხოვნები, თუ შესაგებელი, მაგრამ დამტკიცებას არ საჭიროებენ. ”ბ” ქვეპუნქტის თანახმად, ასეთია ფაქტები, რომლებიც დადგენილია ერთ სამოქალაქო საქმეზე სასამართლოს კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილებით, თუ სხვა სამოქალაქო საქმეების განხილვისას იგივე მხარეები მონაწილეობენ.

დაუსწრებელი გადაწყვეტილება ეფუძვნება სადავო მიწის ფართზე მოსარჩელის საკუთრების უფლების რეგისტრაციის ფაქტს, რაზეც ვრცელდება უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმფცია, რაც სამოქალაქო კოდექსის 312-ე მუხლის შესაბამისად ნიშნავს იმას, რომ რეესტრის ჩანაწერები ითვლება სწორად, ვიდრე არ დამტკიცდება მათი უზუსტობა. ამდენად, საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უფლების სისწორის პრეზუმფცია ნიშნავს რეგისტრირებული მონაცემების სისწორის ვარაუდს, რადგან კანონი ითვალისწინებს დაინტერესებული პირის მოთხოვნის შემთხვევაში ამ ჩანაწერის უსწორობის დამტკიცების შესაძლებლობას. შესაბამისად, დაუსწრებელი გადაწყვეტილებით სარჩელი დაკმაყოფილდა და მოსარჩელე სადაო ქონების მესაკუთრედ მიჩნეულია იმ საფუძვლით, რომ მისი საკუთრების უფლების რეგისტრაცია სადაო არ ყოფილა.

მოცემულ საქმეში კი, დავის საგანია მოსარჩელის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემების უსწორობა, რის გამოც დაუსწრებელი გადაწყვეტილებით დადგენილი მხოლოდ საჯარო რეესტრში რეგისტრაციის ფაქტი პრეიდიციული მნიშვნელობის მქონე ვერ იქნება, რადგან 2006 წლის 7 ივნისის დაუსწრებელი გადაწყვეტილებით დასრულებულ საქმეში დავის საგანი არ იყო და არ არის გამოკვლეული და დადგენილი მოსარჩელის მიწის ნაკვეთის საზღვრების რეგისტრაციის სისწორე.

სასამართლომ ასევე აღნიშნა, რომ ამჟამად ძალაში არსებული საკადასტრო მონაცემები საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულია 2008 წლის 21 აპრილს შესრულებული საკადასტრო აზომვითი ნახაზის საფუძველზე, რომელზეც ასახული მიწის ნაკვეთის საზღვრები განსხვავდება ი. ღ.–ის მიწის ნაკვეთის 2004 წელს რეგისტრირებული საკადასტრო მონაცემებისაგან. შესაბამისად, განსახილველ საქმეში სადაოდ ქცეული საკადასტრო მონაცემების შესაბამისად მოპასუხის უძრავი ქონება დარეგისტრირდა დაუსწრებელი გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ.

„საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 11-ე მუხლის მე-2 პუნქტის თანახმად, უძრავ ნივთზე უფლებათა რეესტრში რეგისტრირებული უფლების შესახებ მონაცემების გარდა, ასევე შეიტანება უფლების სუბიექტისა და ობიექტის საიდენტიფიკაციო მონაცემები, მათ შორის უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემები.

აღნიშნული ნორმებიდან გამომდინარე საჯარო რეესტრში უფლების რეგისტრაცია ნიშნავს არა მარტო ნივთზე უფლების მფლობელის ვინაობის აღრიცხვას, არამედ ნივთის საიდენტიფიკაციო მონაცემების რეგისტრაციასაც. შესაბამისად, უძრავ ნივთზე უფლების რეგისტრაციის დროს იმავდროულად რეგისტრირდება ნივთის საიდენტიფიკაციო მონაცემები, მისი საკადასტრო მონაცემები.

სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოპასუხის უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემები რეგისტრირებული იყო არასწორად, არ იყო რეგისტრირებული იმ საზღვრებში, რაც გათვალისწინებულია ამ ქონების ნასყიდობის და ჩუქების ხელშეკრულებებით.

საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის 25-ე მუხლის თანახმად, საკადასტრო მონაცემები არის ამ ინსტრუქციით დადგენილი წესით ასახული, მიწის ნაკვეთის საზღვრის, კონფიგურაციის და ადგილმდებარეობის, მასზე არსებული ნაგებობების, მათ შორის ხაზოვანი ნაგებობების, ასევე სერვიტუტის ან სხვა სამართლებრივი შეზღუდვის ფარგლების შესახებ გრაფიკულად და ტექსტურად გამოსახული ზუსტი ინფორმაცია.

ამ ნორმების მიხედვით უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემები შეიცავს ინფორმაციას ნივთის საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული ფართობის, საზღვრების, გეოდეზიურ კოორდინატთა სისტემაში მისი ადგილმდებარეობის, მასზე შენობა-ნაგებობის არსებობის, ამ შენობის ფართობის და კონფიგურაციის შესახებ. შესაბამისად რეგისტრირებული მონაცემების სისწორის პრეზუმფცია ვრცელდება როგორც რეგისტრირებულ უფლებაზე და უფლების მფლობელის ვინაობაზე, ისე რეგისტრირებულ საკადასტრო მონაცემებზე – უძრავი ნივთის ადგილმდებარეობაზე, ფართობზე, საზღვრებზე, ვიდრე კანონით განსაზღვრული წესით არ დამტკიცდება მათი უზუსტობა.

სასამართლომ მიიჩნია, რომ ამ შემთხვევაში თ. ღ.–მ არასწორად დაირეგისტრირა მისი კუთვნილი მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემები, რადგან საკუთარი მიწის ნაკვეთის საზღვრებში დაირეგისტრირა მეზობლად მდებარე ნაკვეთი. მოპასუხის მიერ მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში რეგისტრირებულია გამგეობის გადაწყვეტილებით ჯერ მ. ა.–ის, ხოლო შემდეგ ჟ. შ.–სათვის სარგებლობაში გადაცემული 200 კვ.მ მიწის ფართი, რაც არ შედიოდა მ. და ს. ა.–ების საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის საზღვრებში, ეს ნაკვეთი მათ საკუთრების უფლებით არ ეკუთვნოდათ და ი. ღ.–ზე ეს ნაკვეთი არ გაუსხვისებიათ.

უძრავი ნივთის შესაძენად აუცილებელია გარიგების წერილობითი ფორმით დადება და შემძენზე ამ გარიგებით განსაზღვრული საკუთრების უფლების რეგისტრაცია საჯარო რეესტრში (სკ-ის 183-ე მუხლი). საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული უფლების ნამდვილობისათვის განმსაზღვრელია არა საჯარო რეესტრში რეგისტრაციის ფაქტი, არამედ უფლების წარმოშობის საფუძვლის შინაარსი. გარიგების საფუძველზე საკუთრების უფლების შეძენის შემთხვევაში ქონების შემძენის საკუთრების უფლება წარმოიშობა გარიგების საგანზე იმ ფარგლებში, რაც ქონების გამსხვისებელს ეკუთვნოდა. თ. ღ.–მა გარიგების საფუძველზე შეძენილი ქონების საკადასტრო მონაცემები დაარეგისტრირა არასწორად, რადგან მიწის ნაკვეთის საზღვრებში რეგისტრირებულია ის ფართი, რაც გამსხვისებელს არ ეკუთვნოდა და არის მესამე პირის მართლზომიერ სარგებლობაში.

„საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის“ 30-ე მუხლის მიხედვით, საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სიზუსტეზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უძრავი ნივთის მესაკუთრეს. ამ ნორმების მიხედვით, საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სისწორეზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უძრავი ნივთის მესაკუთრეს, აზომვითი ნახაზის დამკვეთს, ხოლო აზომვითი ნახაზის სიზუსტე გულისხმობს ნახაზზე გამოსახული მიწის ნაკვეთის ფართობის, საზღვრების კონფიგურაციის შესაბამისობას ამ მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივ მდებარეობასთან და არა ნახაზზე გამოსახული ნაკვეთის მესაკუთრის ვინაობის დადგენას. შესაბამისად, საკადასტრო მონაცემების მცდარობის დადასტურების შემთხვევაში დაინტერესებული პირის მოთხოვნით საკადასტრო მონაცემები უნდა შესწორდეს და შესაბამისობაში მოვიდეს მიწის ნაკვეთის რეალურ მდებარეობასთან და საზღვრებთან.

მოსარჩელის მოთხოვნაა მოპასუხის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემების რეგისტრაციის საფუძვლად არსებული საკადასტრო აზომვითი ნახაზის გაუქმება, რაც თავისი არსით ნიშნავს რეგისტრირებულ საკადასტრო მონაცემებში ცვლილების შეტანას იმ ფარგლებში, რა ფართის მიწის ნაკვეთის ფაქტობრივი მფლობელია მოსარჩელე.

მოპასუხის საკუთრებად რეგისტრირებული მიწის ნაკვეთის ნაწილი ამჟამად არის მოსარჩელის მფლობელობაში, ხოლო ამ ფართის თ. ღ.–ის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში რეგისტრაციის საფუძველი არ არსებობს, რადგან ეს ფართი ქონების გამსხვისებელს საკუთრებაში არ ჰქონდა, შესაბამისად ი. ღ.–ს და თ. ღ.–ს, როგორც ქონების შემძენებს ამ ქონებაზე საკუთრების უფლება გამსხვისებლისაგან არ გადასცემიათ.

ამდენად, სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელის მფლობელობაში არსებული ფართის მოპასუხის საკუთრებად რეგისტრაცია არამართლზომიერი იყო, რის გამო მოპასუხის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემებში უნდა შევიდეს ცვლილება ექსპერტიზის დასკვნის N3 და №4 დანართების შესაბამისად. დასკვნის თანახმად, თ. ღ.–ის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში მდებარეობს ჟ. შ.–ის მფლობელობაში არსებული 220 კვ.მ მიწის ფართი, შესაბამისად მოპასუხის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო მონაცემები უნდა შეიცვალოს ექსპერტიზის დასკვნაში მითითებული აზომვითი ნახაზის შესაბამისად ამ ნახაზში მითითებული მიწის ნაკვეთის კოორდინატების ფარგლებში.

სასამართლომ ასევე დასაბუთებულად მიიჩნია მოსარჩელის მოთხოვნა მცხეთაში შ.–ის ქ. №X-ში მდებარე 200 კვ.მ ფართის მესაკუთრედ აღიარების შესახებ, რადგან მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის №37 გადაწყვეტილებით სადავო მიწის ფართზე მას წარმოეშვა მართლზომიერი ფლობის უფლება.

ამასთან, სასამართლომ უსაფუძვლოდ მიიჩნია მოპასუხის მითითება სარჩელის ხანდაზმულობის შესახებ.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 128-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სხვა პირისაგან რაიმე მოქმედების შესრულების ან მოქმედებისაგან თავის შეკავების მოთხოვნის უფლებაზე ვრცელდება ხანდაზმულობა. ამავე ნორმის მე-3 ნაწილის თანახმად, ხანდაზმულობის საერთო ვადა შეადგენს ათ წელს.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 130-ე მუხლის თანახმად, ხანდაზმულობა იწყება მოთხოვნის წარმოშობის მომენტიდან. მოთხოვნის წარმოშობის მომენტად ჩაითვლება დრო, როცა პირმა შეიტყო ან უნდა შეეტყო უფლების დარღვევის შესახებ. დასახელებული ნორმებიდან გამომდინარეობს, რომ პირის უფლება, სრული მოცულობით მოახდინოს საკუთარი კანონიერი ინტერესების რეალიზება ან სასამართლო წესით დაცვა, შეზღუდულია სამოქალაქო კანონმდებლობით დადგენილი ვადებით.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 130-ე მუხლი ადგენს ხანდაზმულობის ვადის გამოანგარიშების წესს და მის ათვლას უკავშირებს დროს, როდესაც მხარისათვის ცნობილი გახდა საკუთარი უფლების დარღვევის ფაქტი, ან დროს, როდესაც მას ასეთის თაობაზე ობიექტურად უნდა შეეტყო.

ხანდაზმულობის საკითხზე მოპასუხის პოზიცია ეფუძნება იმ გარემოებას, რომ 2006 წლის 7 ივნისს დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანის დროს ჟ. შ.-თვის ცნობილი გახდა, რომ მის მფლობელობაში არსებული ფართი რეგისტრირებულია თ. ღ.-ის საკუთრებად. სასამართლო აღნიშნავს, რომ თ. ღ.-ის მიწის ნაკვეთის ამჟამად ძალაში მყოფი საკადასტრო მონაცემები საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულია 2008 წელს შესრულებული საკადასტრო - აზომვითი ნახაზის საფუძველზე. ექსპერტიზის დასკვნებით დასტურდება, რომ ამ აზომვით ნახაზზე გამოსახული მიწის ნაკვეთის საზღვრები და კონფიგურაცია განსხვავდება ამავე მიწის ნაკვეთის 2004 წლის მდგომარეობით რეგისტრირებული საკადასტრო მონაცემებისაგან. შესაბამისად, ძალაში მყოფი სარეგისტრაციო მონაცემები საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულია დაუსწრებელი გადაწყვეტილების გამოტანის შემდეგ პერიოდში 2008 წლის მაისიდან, რის გამოც ამ მონაცემების უსწორობის საკითხზე სარჩელის წარდგენის ვადა ვერ აითვლება 2006 წლიდან. ამასთან, 2006 წლიდან ხანდაზმულობის ვადის ათვლის შემთხვევაშიც საერთო ხანდაზმულობის 10 წლიანი ვადა ამოწურული არ არის, რადგან ჟ. შ.-ის სარჩელი აღძრულია 2015 წლის 03 ივნისს.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ ჟ. შ.-ის მოთხოვნაზე არ ვრცელდება სამოქალაქო კოდექსის 129-ე მუხლის პირველი ნაწილით დადგენილი ხანდაზმულობის 6 წლიანი ვადა, რადგან სარჩელი სახელშეკრულებო ურთიერთობიდან არ გამომდინარეობს, ეს ნორმა კი ადგენს სახელშეკრულებო მოთხოვნის ხანდაზმულობის ვადას. მითითებული ნორმის თანახმად, სახელშეკრულებო მოთხოვნების ხანდაზმულობის ვადა შეადგენს სამ წელს, ხოლო უძრავ ნივთებთან დაკავშირებული სახელშეკრულებო მოთხოვნებისა - ექვს წელს. ჟ. შ. არ აცხადებს პრეტენზიას ი. ღ.-ის და თ. ღ.-ის მიერ დადებული გარიგებების ნამდვილობაზე, სარჩელის ფაქტობრივი გარემოებები ამ გარიგებების ბათილობის საფუძველს არ ქმნის, რადგან მოსარჩელე მოითხოვს მოპასუხის უძრავი ქონების საკადასტრო მონაცემების შესწორებას სწორედ მოპასუხის მიერ დადებული გარიგებების შინაარსის შესაბამისად და მისთვის მისი კუთვნილ ქონებაზე უფლების გადაცემას.

სასამართლოს მოსაზრებით, სადავო მიწის ფართზე საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნის უფლებას ანიჭებს „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონი, რომლის მე-2 მუხლის „ა“ პუნქტის თანახმად, მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწა არის სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებული, მშენებარე ან დანგრეული) ან მის გარეშე, რომელზედაც (მიწის ნაკვეთზე ან შენობა-ნაგებობაზე) ფიზიკურ ან კერძო სამართლის იურიდიულ პირს ან კანონით გათვალისწინებულ სხვა ორგანიზაციულ წარმონაქმნს მართლზომიერი მფლობელობის უფლება წარმოეშვა ამ კანონის ამოქმედებამდე, ასევე ტექნიკური ინვენტარიზაციის არქივში აღრიცხული, 1994 წლამდე თვითნებურად დაკავებული მიწა.

სასამართლომ მიუთითა, რომ სადავო მიწის ფართზე მოსარჩელეს საკუთრების უფლების აღიარების უფლებას ანიჭებს „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონი, რომელიც ადგენს სახელმწიფო საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის საკუთრებაში გადაცემის წესს ამ ნაკვეთების მოსარგებლეებისათვის, ხოლო მართლზომიერი მფლობელობის საფუძველზე საკუთრების უფლების აღიარება ხორციელდება უძრავი ქონების საჯარო რეესტში რეგისტრაციის გზით. შესაბამისად, საჯარო რეესტრი, როგორც მარეგისტრირებელი ორგანო კანონით გათვალისწინებული მტკიცებულების წარდგენის საფუძველზე არეგისტრირებს უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლებას.

„ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების წესისა და საკუთრების უფლების მოწმობის ფორმის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 15 სექტემბრის N 525 ბრძანებულების მე-2 მუხლის პირველი პუნქტის „გ“ ქვეპუნქტში მოცემულია მიწის მართლზომიერი მფლობელობის (სარგებლობის) დამადასტურებელი დოკუმენტების ჩამონათვალი. ამ ნორმის მიხედვით, მიწის ნაკვეთის მართლზომიერი მფლობელობის დამადასტურებელი საბუთების ჩამონათვალი ამომწურავი არ არის, რადგან გათვალისწინებულია ჩამოთვლილი საბუთების გარდა სხვა დოკუმენტით საკუთრების უფლების რეგისტრაცია.

ჟ. შ.-ის მართლზომიერი მფლობელობის უფლებას ადასტურებს მცხეთის რაიონის გამგეობის 1998 წლის გადაწყვეტილება, რომლითაც მოსარჩელეს მიწის ნაკვეთი გადაეცა დროებით სარგებლობაში.

სასამართლომ არ გაიზიარა მოპასუხის მოსაზრება, რომ ეს გადაწყვეტილება მიწის საკუთრების უფლებას არ წარმოშობს, რადგან ნაკვეთი გადაცემული იყო დროებით სარგებლობისათვის და განმარტა, რომ მართალია გადაწყვეტილება ადგენს მიწის ნაკვეთის გამოთავისუფლებას გამგეობის მოთხოვნისთანავე, თუმცა ჟ. შ.-ის მიმართ ადგილობრივ თვითმმართველობას მიწის ნაკვეთის სარგებლობის შეწყვეტის საკითხზე პრეტენზია არ განუცხადებია. ამდენად, ასეთ შემთხვევაზე ვრცელდება „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონი.

სასამართლომ მიიჩნია, რომ მოსარჩელის საკუთრებად უნდა იქნას აღიარებული სადაო მიწის ნაკვეთზე მდებარე საცხოვრებელი სახლი. სასამართლომ აღნიშნა, რომ ეს ნაგებობა აშენებულია დამტკიცებული პროექტის და მშენებლობის ნებართვის გარეშე, ხოლო 2005-2006 წლებში უფლებამოსილი ადმინისტრაციული ორგანოების მიერ მიღებულია გადაწყვეტილებები უნებართვოდ აგებული ამ ნაგებობის დემონტაჟის შესახებ. სასამართლომ აღნიშნა, რომ „ფიზიკური პირებისა და კერძო სამართლის იურიდიული პირების სარგებლობაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის კერძო საკუთრებად გამოცხადების შესახებ“ საქართველოს კანონის მიღებით გამოვლენილია სახელმწიფოს ნება თვითნებურად დაკავებული ან მართლზომიერ სარგებლობაში არსებული სახელმწიფო საკუთრებაში არსებულ მიწის ნაკვეთის ამ ნაკვეთის მოსარგებლისათვის საკუთრებაში გადაცემის შესახებ. ამავე კანონით გათვალისწინებულია საკუთრების უფლების აღიარება მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებული მიწაზე, ხოლო ასეთ მიწის ნაკვეთად ითვლება სახელმწიფო საკუთრების სასოფლო ან არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი მასზე განთავსებული შენობა-ნაგებობით (აშენებული, მშენებარე ან დანგრეული) ან მის გარეშე.

„ფიზიკური პირებისა და კერძო სამართლის იურიდიული პირების სარგებლობაში არსებული არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის კერძო საკუთრებად გამოცხადების შესახებ“ საქართველოს კანონის არსი მდგომარეობს იმაში, რომ მიწის ნაკვეთის მოსარგებლის საკუთრებად გამოცხადდა როგორც მიწის ნაკვეთი, ისე მასზე მდგომი ნაგებობა და მათზე საკუთრების უფლების აღიარება გათვალისწინებულია როგორც ერთი უფლების ობიექტზე, ერთ უძრავ ნივთზე. დასახელებული კანონის შესაბამისად მიწის ნაკვეთის მართლზომიერი მფლობელობის ფაქტი წარმოშობს საკუთრების უფლების რეგისტრაციის საფუძველს მიწის ნაკვეთსა და მასზე მდგომ ნაგებობაზე, როგორც ერთ უძრავ ნივთზე.

სასამართლომ საქმეში არსებული ექსპერტიზის დასკვნით დადგენილად მიიჩნია, რომ თ. ღ.–ის კუთვნილი 2560 კვ.მ მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში რეგისტრირებულია მოსარჩელის მფლობელობაში არსებული 220 კვ.მ მიწის ფართი, ხოლო მოსარჩელე მოითხოვს 200 კვ.მ მიწის ფართის მესაკუთრედ აღიარებას. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 248-ე მუხლის თანახმად, სასამართლოს უფლება არა აქვს მიაკუთვნოს თავისი გადაწყვეტილებით მხარეს ის, რაც მას არ უთხოვია, ან იმაზე მეტი, ვიდრე ის მოითხოვდა. ამ ნორმის საფუძველზე მოსარჩელის მოთხოვნა უნდა დაკმაყოფილდეს მისი სასარჩელო მოთხოვნის შესაბამისად.

სასამართლომ აღნიშნა, რომ საქმეში წარმოდგენილი არ იყო 200 კვ.მ მიწის ფართის შესახებ საკადასტრო აზომვითი ნახაზი. საქმეში წარმოდგენილი 2015 წლის 11 ნოემბრის ექსპერტიზის დასკვნა, რომლის დანართში მოცემულია ჟ. შ.–ის მფლობელობაში არსებული მიწის ფართის ნახაზი შესაბამისი საკადასტრო კოორდინატების მითითებით, რის გამოც მოსარჩელის საკუთრების უფლების რეგისტრაციის მიზნით საჯარო რეესტრში წარდგენილი უნდა იქნას 200 კვ.მ მიწის ფართის საკადასტრო აზომვითი ნახაზი ექსპერტიზის დასკვნაში მითითებულ კოორდინატების ფარგლებში.

3. სააპელაციო საჩივრის საფუძვლები

ფაქტობრივ-სამართლებრივი საფუძვლები

3.1. აპელანტის განმარტებით, სასამართლომ არასწორად დაადგინა ფაქტობრივი გარემოება, რომ თითქოს მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის დადგენილებით დასტურდება მ. ა.–ის მიერ ჟ. შ.–ზე გამგეობის ნებართვის საფუძველზე ამ ნაკვეთის სარგებლობის უფლებით გადაცემა. მცხეთის გამგეობამ ჟ. შ.–ს 200 კვ.მ. მიწის ნაკვეთი გადასცა დროებით სარგებლობაში და არა საკუთრებაში და დაავალა, რომ არ ეწარმოებინა მშენებლობა მითითებულ მიწის ნაკვეთში.

3.2. გადაწყვეტილებაში მითითებულია, რომ ჟ. შ. საკუთრების უფლების აღიარებას ითხოვს მცხეთის გამგეობის გადაწყვეტილების საფუძველზე. ასეთ პირობებში გაუგებარია რატომ არ მიმართა მოსარჩელემ თვით გამგეობას ან რეესტრს და არ მოითხოვა მიწის ნაკვეთის მესაკუთრედ აღიარება, რომელიც მას 1998 წლიდან მფლობელობაში ჰქონდა გადაცემული. სასამართლომ კი, ისე აღიარა მესაკუთრედ, რომ არც მცხეთის გამგეობა და არც საჯარო რეესტრი არ ჩაურთავს საქმეში და არ გაურკვევია მათი პოზიცია სადავო 200 კვ. მიწის საკუთრებაში გადაცემასთან დაკავშირებით.

3.3. სასამართლომ არასწორად მიუთითა სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლზე, ვინაიდან, ჟ. შ. არ წარმოადგენს მესაკუთრეს, რაც დადასტურებულია საჯარო რეესტრის ამონაწერით. სადავო მიწის ნაკვეთის მესაკუთრედ რეგისტრირებულია თ. ღ., რაც მოსარჩელეს არ გაუხდია სადავო და არც საჩივრით მიუმართავს რეესტრისთვის.

სასამართლომ ასევე არასწორად მიუთითა სამოქალაქო კოდექსის 170-ე, 174-ე, 477-ე, 524-ე, 525-ე და 183-ე მუხლებზე.

3.4. აპელანტის მითითებით, მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2006 წლის 7 ივნისის დაუსწრებელი გადაწყვეტილებით დაკმაყოფილდა ი. ღ.–ის სარჩელი და ჟ. ჩ.–ს (შ.–ს) დაევალა მის მიერ თვითნებურად აშენებული კაპიტალური ნაგებობის დემონტაჟი და მოსარჩელის (ი. ღ.–ის) საკუთრებაში არსებული მიწის ნაკვეთის გამოთავისუფლება. ჟ. შ.–ს სადავო არ გაუხდია 200 კვ.მ მიწის ფართის ი. ღ.–ის საკუთრებად რეგისტრაცია და მხოლოდ 2015 წელს განაცხადა პრეტენზია. შესაბამისად, მას გაშვებული აქვს უძრავ ნივღებთან დაკავშირებით 6 წლიანი ხანდაზმულობის ვადა და არასწორია სასამართლოს მითითება 10 წლიან ხანდაზმულობის ვადაზე.

3.5. სასამართლომ ფართოდ იმსჯელა „ფიზიკური და კერძო სმართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ“ საქართველოს კანონზე და „ფიზიკური და კერძო სმართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღსრულების წესის და საკუთრების უფლების მოწმობის ფორმის დამტკიცების შესახებ“ საქართველოს პრეზიდენტის 2007 წლის 15 სექტემბრის N525 ბრძანებულებაზე თუმცა არ მისცა შეფასება იმ გარემოებას, რომ მოსარჩელეს არ მიუმართავს კომპეტენტურ ორგანოსთვის და არ მოუთხოვია მის სარგებლობაში არსებული მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლების აღიარება. სასამართლომ მოსარჩელეს მიაკუთვნა ის, რაც მას არ მოუთხოვია სასარჩელო განცხადებით.

4. გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლის დასაბუთება

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 377-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სააპელაციო სასამართლო ამოწმებს გადაწყვეტილებას სააპელაციო საჩივრის ფარგლებში ფაქტობრივი და სამართლებრივი თვალსაზრისით. ამავე მუხლის მეორე ნაწილის შესაბამისად, სამართლებრივი თვალსაზრისით შემოწმებისას სასამართლო ხელმძღვანელობს 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნებით.

სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 386-ე მუხლის შესაბამისად, თუ სააპელაციო საჩივარი დასაშვებია და საქმე პირველი ინსტანციის სასამართლოს არ უბრუნდება, სააპელაციო სასამართლო თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე. იგი თავისი განჩინებით უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე ან გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით იღებს ახალ გადაწყვეტილებას.

განსახილველ შემთხვევაში პალატა მიიჩნევს, რომ არსებობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებისა და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლის ფაქტობრივ -სამართლებრივი საფუძვლები.

ფაქტობრივი და სამართლებრივი დასაბუთება

სააპელაციო პალატას დადგენილად მიაჩნია შემდეგი ფაქტობრივი გარემოებები:

4.1. დადგენილია, რომ 1998 წლის 8 ივნისის სანოტარო წესით დამოწმებული ნასყიდობის ხელშეკრულებით, ი. ღ.–მ ა. ფ.–სგან შეიძინა მცხეთაში, შ.–ის ქ, NX-ში მდებარე 0.115 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთის და მასზე არსებული საცხოვრებელი სახლის 1/2 წილი. ამავე უძრავი ქონების 1/2 წილი ი. ღ.-მ 2004 წლის 2 თებერვალს დადებული ნასყიდობის ხელშეკრულებით შეიძინა მ. ვ.-სგან.

2003 წლის 1 ივლისის ნასყიდობის ხელშეკრულების საფუძველზე ი. ღ.-მ მ. და ს. ა.-ებისგან შეიძინა მცხეთაში, შ.-ის ქ NX-ში მდებარე 0.134 ჰა სასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 სართულიანი საცხოვრებელი სახლი.

დადგენილია, რომ ი. ღ.-ის 2004 წლის 3 თებერვალის განცხადების საფუძველზე მის საკუთრებად რიცხული ორი მიწის ნაკვეთი 2004 წლის თებერვლიდან საჯარო რეესტრში აღირიცხა ერთ საკადასტრო ერთეულად, ს/კოდით XX.XX.XX.XXX.

4.2. ასევე დადგენილია, რომ ი. ღ.-მ 2005 წლის 22 თებერვალს ჩუქების ხელშეკრულების საფუძველზე შვილს თ. ღ.-ს აჩუქა მცხეთაში, შ.-ის ქ. NX-X-ში მდებარე უძრავი ქონება – 2560 კვ.მ სასოფლო - სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი და მასზე არსებული 2 ნაგებობა, ს/კოდით 72.XX.XX.XXX, რომელიც საჯარო რეესტრში დარეგისტრირდა თ. ღ.-ის საკუთრებად.

თ. ღ.-ის საკუთრებაშია ასევე ამ მიწის ნაკვეთის მომიჯნავედ მდებარე 222 კვ.მ არასასოფლო-სამეურნეო დანიშნულების მიწის ნაკვეთი ს/კოდით 72.XX.XX.XXX, რომელზეც თ. ღ.-ის საკუთრების უფლება აღიარებულია მცხეთის მუნიციპალიტეტის საკრებულოს მიერ და 2013 წლის 6 ივნისს გაცემულია საკუთრების უფლების მოწმობა №1XXX.

4.3. დადგენილია, რომ ჟ. შ.-ს მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის N37 დადგენილების საფუძველზე დროებით სარგებლობაში, სამეურნეო დანიშნულებით გადაეცა, ი. ღ.-ის მიერ შეძენილი მიწის ფართების მომიჯნავედ, ქ. მცხეთაში, შ.-ის NX-ში მდებარე 200 კვ.მ. მიწის ნაკვეთი და ამ ფართს დღემდე უწყვეტად ფლობს მოსარჩელეს ოჯახი, სადაც აშენებული აქვთ (უნებართვოდ) საცხოვრებელი სახლი.

ქ. მცხეთის მუნიციპალიტეტის მერიიდან და გამგეობიდან გამოთხოვილი ინფორმაციის თანახმად, ქ.მცხეთაში, შ.-ის ქ. X-ში მდებარე სადავო 200 კვ.მ მიწის ფართი, ჟ. შ.-ზე დროებით სარგებლობაში გადაცემის შემდეგ, მესაკუთრის მიერ ეს ფართი რაიმე სახით გასხვისებული არ ყოფილა.

დადგენილია, რომ თ. ღ.-ის მიწის ნაკვეთის საკადასტრო საზღვრებში, მის მიერ საჯარო რეესტრში წარდგენილი არასწორი საკადასტრო აზომვითი ნახაზის საფუძველზე, ყოველგვარი უფლების დამდგენი დოკუმენტის გარეშე მოქცეულია ჟ. შ.-თვის გადაცემული (გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის N37 დადგენილებით) 200 კვ.მ მიწის ფართი. შესაბამისად, აპელანტს საჯარო რეესტრში რეგისტრირებული აქვს მისი მიწის ნაკვეთის მცდარი საკადასტრო მონაცემები.

4.4. სააპელაციო სასამართლო საქმის მასალების შესწავლის შედეგად დადგენილად მიიჩნევს, რომ მხარეთა შორის დავას იწვევს არა მარტო საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სიზუსტე, არამედ საკუთრების უფლება სადავო მიწაზე. ამ თავისებურების გათვალისწინებით, პალატა მიიჩნევს, რომ შეუძლებელია სწორი დასკვნების გამოტანა საქმეზე მხოლოდ საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სისწორის დადგენის გზით.

მოსარჩელის მოთხოვნას წარმოადგენს ქ. მცხეთაში, შ.-ის ქ. NX-X-ში მდებარე 2560 კვ.მ მიწის ნაკვეთის (ს/კოდი 72.XX.XX.XXX) შესახებ თ. ღ.-ის მიერ საჯარო რეესტრში წარდგენილი საკადასტრო აზომვითი ნახაზის გაუქმება (ცვილებების შეტანა) და ქ. მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის N37 დადგენილების საფუძველზე ქ. მცხეთაში, შრომის ქ. N9-ში მდებარე 200 კვ.მ მიწის ნაკვეთზე ჟ. შ.-ის საკუთრების უფლების აღიარება.

დავის სწორად გადაწყვეტისათვის, პირველ რიგში შეფასება უნდა მიეცეს თუ რამდენად არსებობობს სადავო მიწის ფართზე საკუთრების უფლების აღიარების საფუძვლები.

სააპელაციო პალატა იზიარებს პირველი ინსტანციის სასამართლოს მსჯელობას, რომ მოსარჩელეს გააჩნია სადავო მიწის ფართის მართლზომიერი ფლობის უფლება, რაც მოპოვებული აქვს მცხეთის გამგეობის 1998 წლის 27 აპრილის N37 დადგენილების საფუძველზე და უფლება აქვს „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების” შესახებ კანონიდან გამომდინარე მოითხოვოს მასზე საკუთრების უფლების აღიარება. შესაბამისად, ამავე კანონის მიზნებიდან გამომდინარე მოსარჩელე წარმოადგენს დაინტერესებულ პირს. თუმცა, სააპელაციო პალატა აღნიშნავს, რომ ხსენებული კანონის 4[1]-ე მუხლის თანახმად, მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარებაზე
უფლებამოსილი ორგანოა საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტო, რომელიც აღნიშნულ უფლებამოსილებას ახორციელებს კანონით დადგენილი წესით. ამავე კანონის მე-5 მუხლი განსაზღვრავს მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების ზოგად წესს, რომლის თანახმადაც
სააგენტოში წარსადგენია განცხადება მიწაზე საკუთრების უფლების აღიარების მოთხოვნით, ასევე, მიწის მართლზომიერი მფლობელობის (სარგებლობის) დამადასტურებელი დოკუმენტი; მიწის ნაკვეთის საკადასტრო აზომვითი ნახაზი; დაინტერესებული პირის საიდენტიფიკაციო დოკუმენტები და საქართველოს კანონმდებლობით გათვალისწინებული სხვა დოკუმენტაცია. დოკუმენტაციის მიღების შემდეგ, სააგენტო ატარებს სრულყოფილილ ადმინისტრაციულ წარმოებას საქართველოს ზოგადი ადმინისტრაციული კოდექსის, საჯარო რეესტრის შესახებ საქართველოს კანონის და საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის შესაბამისად და კანონის საფუძველზე იღებს გადაწყვეტილებას მართლზომიერ მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ფართზე საკუთრების უფლების აღიარებისა და საჯარო რეესტრში მისი რეგისტრაციის შესახებ. ამდენად, საკუთრების უფლების აღიარებისა და საჯარო რეესტრში პირველად რეგისტრაციასთან დაკავშირებით მოცემული ურთიერთობები, კანონის თანახმად, შედის კონკრეტული ადმინისტრაციული ორგანოს კომპეტენციაში, რომლისთვის მოსარჩელეს არ მიუმართავს. ამდენად, ამ საკითხზე სასამართლოსთვის მიმართვა და დავის განხილვა - გადაწყვეტა, კანონის თანახმად, დაუშვებელია (სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 11.3 მუხლი).

უწყებრივი ქვემდებარეობის უგულვებელყოფით, „ფიზიკური და კერძო სამართლის იურიდიული პირების მფლობელობაში (სარგებლობაში) არსებულ მიწის ნაკვეთებზე საკუთრების უფლების აღიარების” შესახებ საქართველოს კანონიდან გამომდინარე, ადმინისტრაციული ორგანოს გვერდის ავლით, პირდაპირ სასამართლოსთვის მიმართვის დასაშვებად მიჩნევის შემთხვევაში, სასამართლოს განხილვის საგანი, შეიძლება გახდეს თვითნებურად დაკავებულ მიწის ფართზე საკუთრების უფლების აღიარების საკითხიც, რომელიც კანონის თანახმად წარმოადგენს დამოუკიდებელი კოლეგიური ადმინისტრაციული ორგანოს - ადგილობრივი თვითმმართველობის წარმომადგენლობითი ორგანოს მუდმივმოქმედი კომისიის (თვითნებურად დაკავებულ მიწის ფართებზე საკუთრების უფლების აღიარების მუდმივმოქმედი კომისია) კომპეტენციას, რომელიც შექმნილია სწორედ ამ მიზნებისთვის და საკითხს იხილავს კანონით და ინსტრუქციით მკაცრად განსაზღვრული ადმინისტრაციული წარმოების წესების დაცვით. განხილვის შედეგად კომისიის მიერ დადებითი გადაწყვეტილების მიღების შემდეგ, დაინტერესებული პირი იხდის შესაბამის აღიარების საფასურს და კომისია გასცემს საკუთრების უფლების მოწმობას, რაც საფუძველია საჯარო რეესტრში საკუთრების უფლების რეგისტრაციისათვის. ცხადია, რომ ამ უფლებამოსილებას სასამართლო ვერ განახორციელებს. ამდენად, სააპელაციო პალატა კიდევ ერთხელ ხაზგასმით აღნიშნავს, რომ დაუშვებელია კანონის თანახმად სხვა უწყების კომპეტენციას მიკუთვნებული საკითხის განხილვა სასამართლოს მიერ. შესაბამისად, პალატა მიიჩნევს, რომ სასარჩელო მოთხოვნა სადავო მიწის ფართზე საკუთრების უფლების აღიარების შესახებ არ უნდა დაკმაყოფილდეს.

4.5. საკადასტრო აზომვით ნახაზში ცვილებების შეტანასთან დაკავშირებით, პალატა მიუთითებს, რომ აღნიშნული მოთხოვნით არ მიიღწევა ის იურიდიული შედეგი, რომლის ინტერესიც გააჩნია მოსარჩელეს. მოსარჩელის იურიდიული ინტერესი მიმართულია სადავო მიწის ნაკვეთის საჯარო რეესტრში თავის საკუთრებად რეგისტრაციისაკენ. უდავოა, რომ სადავო მიწის ნაკვეთზე საკუთრების უფლება საჯარო რეესტრში რეგისტრირებულია აპელანტზე. ამასთან, მოსარჩელე სადავოდ არ ხდის საჯარო რეესტრის მიერ აპელანტის სახელზე სადავო მიწის ფართის საკუთრებად რეგისტრაციის შესახებ გადაწყვეტილების კანონიერებას, რასაც უფლების დამდგენ დოკუმენტებთან ერთად ერთ-ერთ საფუძვლად უდევს სადავო საკადასტრო აზომვითი ნახაზი. ამდენად, სასამართლო მოკლებულია შესაძლებლობას, იმსჯელოს ამ ფაქტობრივ გარემოებებზე.

„საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 26-ე მუხლი ადგენს რეგისტრაციის გაუქმების საფუძვლებს, რასაც ასევე ითვალისწინებს საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2010 წლის 15 იანვრის N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის“ მე-17 მუხლი (ანალოგიურ დანაწესს ითვალისწინებდა „უძრავ ნივთებზე უფლებათა რეგისტრაციის შესახებ“ საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2006 წლის 13 დეკემბრის N800 ბრძანებით დამტკიცებული ინსტრუქციის 68-ე მუხლი). მნიშვნელოვანია ის გარემოება, რომ ზემომითითებული ნორმებიდან გამომდინარე, საკადასტრო აზომვით ნახაზში ცვლილებების განხორციელება არ იწვევს იმ სამართლებრივ შედეგს, რომლის მიღწევაც მოსარჩელეს სურს.

დადგენილია, რომ მოსარჩელე სადავოდ ხდის მხოლოდ საკადასტრო აზომვით ნახაზს, რაც თავისი სამართლებრივი მნიშვნელობით წარმოადგენს სარეგისტრაციო წარმოების დაწყების ერთ-ერთ (და არა ერთადერთ) საფუძველს („საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის მე-8 მუხლი). მითითებული ნორმის თანახმად, სარეგისტრაციო წარმოების დაწყების საფუძველია განცხადება ან უფლებამოსილი ორგანოს მიერ მიღებული გადაწყვეტილება. განცხადებას უნდა ერთვოდეს ინსტრუქციით განსაზღვრული სარეგისტრაციო დოკუმენტაცია და ინფორმაცია. მარეგისტრირებელი ორგანო უფლებამოსილია, კონკრეტულ შემთხვევაში დამატებით მოითხოვოს სარეგისტრაციო წარმოებასთან დაკავშირებული ნებისმიერი დოკუმენტის ან ინფორმაციის წარმოდგენა, რომელიც აუცილებელია განცხადებით მოთხოვნილ საკითხზე გადაწყვეტილების მისაღებად.

სააპელაციო სასამართლო განმარტავს, რომ საკადასტრო აზომვითი ნახაზის განხორციელების სამართლებრივი ნორმები წარმოადგენენ საჯარო რეესტრის წარმოების ორგანიზაციულ-სამართლებრივი საფუძვლების ერთ-ერთ მარეგულირებელ მექანიზმს, რითაც განისაზღვრება საჯარო რეესტრის წარმოებასთან დაკავშირებული თავისებურებები. საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2010 წლის 15 იანვრის N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის“ 25-ე მუხლის პირველი პუნქტის თანახმად, საკადასტრო მონაცემები არის ამ ინსტრუქციით დადგენილი წესით ასახული, მიწის ნაკვეთის საზღვრის კონფიგურაციისა და ადგილმდებარეობის, მასზე არსებული ნაგებობების, მათ შორის ხაზოვანი ნაგებობების, ასევე სერვიტუტის ან სხვა სამართლებრივი შეზღუდვის ფარგლების შესახებ გრაფიკულად და ტექსტურად გამოსახული ზუსტი ინფორმაცია. აღნიშნული დანაწესი უზრუნველყოფს ფაქტობრივ მფლობელობაში არსებული მიწის ნაკვეთის საზღვრის დადგენის რეალიზაციას („საჯარო რეესტრის შესახებ“ საქართველოს კანონის 15[2]-ე მუხლის პირველი პუნქტი). აქედან გამომდინარე, საკადასტრო აზომვითი ნახაზი უნდა აკმაყოფილებდეს ტექნიკურ პირობებს, რომლის თანახმად, საკადასტრო აზომვითი ნახაზს თან უნდა ერთვოდეს წერილობითი ინფორმაცია საკადასტრო აღწერის უფლებამოსილი პირის, უძრავი ნივთის და მასზე მდებარე შენობა-ნაგებობების აღწერილობისა და დაინტერესებული პირის შესახებ, აგრეთვე, დამსწრეთა და უძრავი ნივთის მოსაზღვრე უძრავი ნივთის (ნივთების) მართლზომიერი მფლობელის ან მესაკუთრის არსებობის შესახებ (საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2010 წლის 15 იანვრის N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის“ 26-ე მუხლის მე-5 პუნქტი).

საკადასტრო აზომვითი ნახაზი არ წარმოადგენს უფლების დამადასტურებელ დოკუმენტს, რომელიც წარმოშობს უძრავ ნივთზე უფლების, ყადაღისა და საგადასახადო გირავნობის/იპოთეკის წარმოშობის, მათში ცვლილების და მათი შეწყვეტის რეგისტრაციის მოთხოვნის უფლებას. საკადასტრო მონაცემები წარმოადგენენ რეგისტრაციის ერთ-ერთ (და არა ერთადერთ) საფუძველს. საკადასტრო აზომვითი ნახაზი არის უფლებამოსილი პირის მიერ ამ ინსტრუქციის მოთხოვნათა დაცვით შესრულებული უძრავი ნივთის საკადასტრო მონაცემების ამსახველი დოკუმენტი და არა უფლების დამადასტურებელი დოკუმენტი.

პალატა განმარტავს, რომ საკადასტრო აზომვითი ნახაზის ხარვეზიანობის დადგენა არ არის საკმარისი მოსარჩელის მიერ თავისი უფლების რეალიზაციისათვის. მნიშვნელოვანია, რომ ამ უსწორობით ილახებოდეს მოსარჩელის უფლება (საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მე-2 მუხლი), რომლის დაცვას ის უნდა ახორციელებდეს კანონის მოთხოვნათა დაცვით.

საკადასტრო აზომვითი ნახაზის სიზუსტეზე პასუხისმგებლობა ეკისრება უძრავი ნივთის მესაკუთრეს (საქართველოს იუსტიციის მინისტრის 2010 წლის 15 იანვრის N4 ბრძანებით დამტკიცებული „საჯარო რეესტრის შესახებ ინსტრუქციის“ 30-ე მუხლი), მაგრამ იმის გათვალისწინებით, რომ მოსარჩელე უთითებს საკუთრების უფლების დარღვევაზე მოპასუხის სახელზე საკუთრების უფლების რეგისტრაციის ფაქტით, მხოლოდ საკადასტრო აზომვითი ნახაზში ცვლილებების განხორციელება არ არის საკმარისი მოსარჩელის მიერ იურიდიული ინტერესის დასაკმაყოფილებლად.

ყოველივე ზემოაღნიშნული იმაზე მიუთითებს, რომ საკადასტრო აზომვითი ნახაზი წარმოადგენს უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლების რეგისტრაციისათვის ერთ-ერთ აუცილებელ ინფორმაციას, ხოლო მასში სასამართლო გადაწყვეტილებით განხორციელებული ცვლილებები არ არის საკმარისი მოსარჩელის იურიდიული ინტერესის დასაკმაყოფილებლად, რაც სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის საფუძველია (სააპელაციო პალატის ზემოაღნიშნული დასკვნები შესაბამისობაშია მსგავსი კატეგორიის დავებზე საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ დადგენილ პრაქტიკასთან იხ. სუსგ, 6.09.2013წ, საქმე #ას-1648-1545-2012-აბოიანი; #ას-365-347-2013, 11.11.2013წ).

ამასთან, სააპელაციო პალატა ითვალისწინებს მოსარჩელეს ინტერესს თავისი უფლებების დასაცავად მიმართოს სასამართლოს და მოითხოვოს დარღვეული უფლებების სასამართლო წესით დაცვა. თუმცა, გასათვალისიწინებელია ის გარემოება, რომ ეს უფლება თავის მხრივ მხარეს აკისრებს გარკვეულ ვალდებულებას და მათ შორის ვალდებულებას სწორად განსაზღვროს დავის საგანი და სასამართლოში სარჩელის აღძვრამდე მიმართოს იმ კომპეტენტურ უწყებას, რომლის უფლებამოსილებაში კანონის თანახმად შედის ამ საკითხის განხილვა.

5. შემაჯამებელი სასამართლო დასკვნა

ზემოაღნიშნულიდან გამომდინარე, სააპელაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ სააპელაციო საჩივარი უნდა დაკმაყოფილდეს, გაუქმდეს გასაჩივრებული გადაწყვეტილება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით არ დაკმაყოფილდეს ჟ. შ.-ის სარჩელი.

6. უზრუნველყოფის ღონისძიებასთან დაკავშირებული საკითხები

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 199[1]-ე მუხლის შესაბამისად, სარჩელის მიღებაზე უარის თქმის, სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმის, სარჩელის განუხილველად დატოვების ან საქმის წარმოების შეწყვეტის შემთხვევაში სასამართლო თავისი გადაწყვეტილებით (განჩინებით) აუქმებს ამ სარჩელთან დაკავშირებით გამოყენებულ უზრუნველყოფის ღონისძიებას, რაც საჩივრდება ამ გადაწყვეტილების (განჩინების) გასაჩივრებისათვის კანონით დადგენილი წესით.

მოცემულ შემთხვევაში, არ დაკმაყოფილდა ჟ. შ.-ის სარჩელი. აღნიშნულიდან გამომდინარე, პალატა მიიჩნევს, რომ მოცემულ საქმეზე უნდა გაუქმდეს მცხეთის რაიონული სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2015 წლის 25 მაისის, 2015 წლის 09 ნოემბრის და 2015 წლის 18 დეკემბრის განჩინებებით გამოყენებული სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებები.

7. საპროცესო ხარჯები

7.1. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 53-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, იმ მხარის მიერ გაღებული ხარჯების გადახდა, რომლის სასარგებლოდაც იქნა გამოტანილი გადაწყვეტილება, ეკისრება მეორე მხარეს, თუნდაც ეს მხარე განთავისუფლებული იყოს სახელმწიფოს ბიუჯეტში სასამართლო ხარჯების გადახდისაგან.

იმ გარემოების გათვალისწინებით, რომ ჟ. შ.-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდა, მის მიერ პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმის წარმოებისათვის სარჩელზე წინასწარ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი დარჩეს ბიუჯეტში გადახდილად.

მოცემულ შემთხვევაში, თ. ღ.-ის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდა. შესაბამისად, მის მიერ სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოში გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 150 ლარის ანაზღაურება უნდა დაეკისროს ჟ. შ.-ს.

სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატამ,/b>

გ ა დ ა წ ყ ვ ი ტ ა:

1. თ. ღ.-ის სააპელაციო საჩივარი დაკმაყოფილდეს;

2. გაუქმდეს მცხეთის რაიონული სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2016 წლის 21 იანვრის გადაწყვეტილება და მისი შეცვლით მიღებულ იქნეს ახალი გადაწყვეტილება;

3. ჟ. შ.-ის სარჩელი არ დაკმაყოფილდეს;

4. საპროცესო ხარჯები განაწილდეს შემდეგნაირად:

4.1. ჟ. შ.-ს დაეკისროს პირველი ინსტანციის სასამართლოში საქმის წარმოებისათვის საპროცესო ხარჯები, რაც მის მიერ გადახდილია წინასწარ სახელმწიფო ბაჟის სახით და დარჩეს ბიუჯეტში გადახდილად;

4.2. ჟ. შ.-ს თ. ღ.–ის სასარგებლოდ დაეკისროს სააპელაციო ინსტანციის სასამართლოში გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 150 ლარის ანაზღაურება;

5. გაუქმდეს მცხეთის რაიონული სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2015 წლის 25 მაისის, 2015 წლის 9 ნოემბრის და 2015 წლის 18 დეკემბრის განჩინებები სარჩელის უზრუნველყოფის ღონისძიებების გამოყენების თაობაზე;

6. გადაწყვეტილება შეიძლება გასაჩივრდეს საკასაციო წესით საქართველოს უზენაეს სასამართლოში მისი სარეზოლუციო ნაწილის მე-7 პუნქტით გათვალისწინებული წესების დაცვით დასაბუთებული განჩინების ასლის ჩაბარებიდან 21 დღის ვადაში თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატაში საკასაციო საჩივრის წარდგენის გზით;

7. გადაწყვეტილების გასაჩივრების მსურველი მხარე, თუ ის ესწრება განჩინების გამოცხადებას ან მისთვის ცნობილია განჩინების გამოცხადების თარიღი, ვალდებულია, განჩინების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 30 დღისა, გამოცხადდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში და ჩაიბაროს გადაწყვეტილების ასლი. წინააღმდეგ შემთხვევაში გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება განჩინების გამოცხადებიდან 30-ე დღეს. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია.