17 სექტემბერი, 2018 წელი

თბილისი

თბილისის სააპელაციო სასამართლო
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობით:
მოსამართლე:
ქეთევან მესხიშვილი

აპელანტი- ზ.ხ.

წარმომადგენელი-ხ.ზ.

მოწინააღმდეგემხარე- ლ.ჯ.,ი.ჯ.

წარმომადგენელი-გ. გ.

მესამე პირი - საქართველოს თავდაცვის სამინისტრო

წარმომადგენელი-ჯ. მ.

მესამე პირი - ზ. ჯ.

გასაჩივრებულიგადაწყვეტილება-თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2017 წლის 23 აგვისტოს გადაწყვეტილება

აპელანტის მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება

დავის საგანი - უკანონო ხელშეშლის აღკვეთა

აღწერილობითინაწილი

1. ლ.ჯ.-მდაი.ჯ.-მზ.ხ.-სმიმართთბილისის საქალაქო სასამართლოში სარჩელი აღძრეს,უძრავი ნივთის, მდებარე,ქ. თბილისი, კ. გ., NXXX, ბინა NX. მართლზომიერ მფლობელად ცნობა და ზ. ხ.-ს მიერ მოსარჩელეებისთვის სადავო უძრავი ნივთით სარგებლობის ხელშეშლის აღკვეთის დავალება მოითხოვეს.

2.მოპასუხემსარჩელი არ ცნო.

3.თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2017 წლის 23 აგვისტოს გადაწყვეტილებით,მოსარჩელის სასარჩელო მოთხოვნა დაკმაყოფილდა.ლიკა და ი. ჯ.-ები სადავო უძრავი ქონების მართლზომიერ მფლობელებად იქნენ ცნობილნი, ზ. ხ.-ს ლიკა და ი. ჯ.-სთვის უძრავი ნივთით, მდებარე, თბილისი, კ. გ. NXX, ბინა X სარგებლობა და მფლობელობის უფლების განხორციელების ხელშეშლა აეკრძალა.

4. აღნიშნულიგადაწყვეტილება ზ. ხ.-მსააპელაციო წესით გაასაჩივრა,გასაჩივრებულიგადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.

სამოტივაციონაწილი

სააპელაციო პალატა დადგენილადმიიჩნევსსაქმისგადაწყვეტისათვისმნიშვნელობისმქონეშემდეგფაქტობრივგარემოებებს:

5.მოსარჩელე ლ. ჯ. მ. ჯ. და ი. ჯ.-ს შვილი, ხოლო ი. და მ. ჯ.-ები მეუღლეები არიან (ს.ფ. 16, 28).

6. ზ. ჯ.2008 წლის 12 ოქტომბერს, ხოლო მ. ჯ. 1993 წლის 30 სექტემბერს გარდაიცვალა (ს.ფ. 17-18).

7. საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს ქ. თბილისის გ.-ს საბინაო კომისიის 2003 წლის 17 ოქტომბრის NXX ოქმის შესაბამისად, ზ. ჯ.-ს ოჯახის შემადგენლობით 4 სული (თვითონ, მეუღლე, რძალი და შვილიშვილი) 3 ოთახიანი ბინა, მდებარე, ქ. თბილისში, ს/ქ XXX, ა.-ს ჩიხი სახ. XX. ბ.2., 43,5 კვ.მ.გაუნაწილდა. ქ. თბილისში, ა-ს ჩიხი, ს. ქ. XXX, კორპუსი NXX-ში მდებარე NX ბინაზე, ფართით 43.5 კვ.მ.თავდაცვის სამინისტროს მიერ 2004 წლის 15 დეკემბერს NXXXXXX ორდერი გაიცა, რომელშიც შემდეგი პირები მიეთითა: ჯ. ზ., მისი მეუღლე - ზ. ჯ., შვილიშვილი - ლ. ჯ. და რძალი - ი. ჯ.(ს.ფ. 19-20).

8. ქ. თბილისი, ო.-ს დასახლება, ა.-ს ჩიხი, ს/ქ NXXX, კორპუსი NXX, ბინა NX თავდაცვის სამინისტროს ბალანსზე ირიცხება. აღნიშნული ბინის მოსარგებლეს -სერჟანტი ზ. ხ. წარმოადგენს. ზ. ხ. თავდაცვის სამინისტროს თანამშრომელია.სამხედრო დასახლება თავიდანვე სახელმწიფო საკუთრებას წარმოადგენდა(ს.ფ. 26-27, 67-69, 72-73, 74).

9. ქ. თბილისი, ჩიხი ა., ს. ქ., NXXX, კორპუსი XX, საკადასტრო კოდით: NXX.XX.XX.XXX.XXX მისამართიდაზუსტდა და შემდეგნაირად ჩამოყალიბდა: ქ. თბილისი, კ. გ. NXXX. ზემოაღნიშნულ მისამართზე მდებარე ბინა NX-ზე საკუთრების უფლება რეგისტრირებული არ არის(ს.ფ. 29-30, 31).

10. თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2016 წლის 21 მარტის გადაწყვეტილებით, ლიკა და ი. ჯ.-ების სარჩელი ზ. ხ.-ს უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის თაობაზე არ დაკმაყოფილდა იმ მიზეზით, რომ მოსარჩელეები სადავო ბინის მესაკუთრეებს არ წარმოადგენდნენ, ხოლო ზ. ხ. კეთილსინდისიერ მფლობელად იქნა მიჩნეული. ამავე გადაწყვეტილებითლ. ჯ. და ი. ჯ.-ის მიერ სადავო ბინის ფლობის სამართლებრივი საფუძველი დადგინდა, ისინი სადავო საცხოვრებელი სახლის მართლზომიერ მფლობელებად იქნენ მიჩნეული. მფლობელობის საფუძვლად საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს ქ. თბილისის გ.-ს საბინაო კომისიის 2003 წლის 17ოქტომბრის NXX ოქმი მიეთითა(ს.ფ. 21-25).

11. ზ. ხ. სადავო ბინის კეთილსინდისიერი მფლობელი ზ. ჯ.-სთან გაფორმებული ხელწერილის (სანოტარო მოქმედების რეგისტრაციის ნომერი: XXXXXXXXX) საფუძველზე გახდა, რომლის მიხედვითაც, ზ. ჯ.-მ ზ. ხ.-ს მისი ოჯახის კუთვნილი საცხოვრებელი ფართი, მდებარე ქ. თბილისი, ს. ქ. XXX, ა.-ს ჩიხი NX, კორპუსი XX, ბინა X. დაუთმო, რაშიც მოპასუხემ ზ. ჯ.-ს 7 500 აშშ დოლარი გადასცა (ს.ფ. 61-62, 63-64).

12. სააპელაციო სასამართლომიუთითებს,რომმოცემულშემთხვევაში,დავისსაგანსაპელანტზ.ხ.-სთანერთად,მოსარჩელეებისსადავოქონებისმართლზომიერმფლობელადაღიარებადააპელანტისთვისსადავოქონებითსარგებლობისხელშეშლისაღკვეთაწარმოადგენს,შესაბამისადსააპელაციოსასამართლოსსაკვლევგარემოებათაწრესმოდავემხარეთაქონებისმართლზომიერიფლობისსაფუძვლისარსებობისდადგენაწარმოადგენს.

უპირველესად,სააპელაციოსასამართლომიუთითებსსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის266-ემუხლზე,რომლისთანახმად,გადაწყვეტილებისკანონიერძალაშიშესვლისშემდეგმხარეებს,აგრეთვემათუფლებამონაცვლეებსარშეუძლიათხელახლაგანაცხადონსასამართლოშიიგივესასარჩელომოთხოვნებიიმავესაფუძველზე,აგრეთვესადავოგახადონსხვაპროცესშიგადაწყვეტილებითდადგენილიფაქტებიდასამართლებრივიურთიერთობანი.ამავეკოდექსის106-ემუხლისთანახმადკი,მხარეებითავისუფლდებიანმტკიცებულებათაწარმოდგენისაგანისეთიფაქტებისდასადასტურებლად,რომლებსაცთუმცაემყარებამათიმოთხოვნები,თუშესაგებელი,მაგრამდამტკიცებასარსაჭიროებენ.ესენია:ა)ფაქტები,რომლებსაცსასამართლოსაყოველთაოდცნობილადმიიჩნევს;ბ)ფაქტები,რომლებიცდადგენილიაერთსამოქალაქოსაქმეზესასამართლოსკანონიერძალაშიშესულიგადაწყვეტილებით,თუსხვასამოქალაქოსაქმეებისგანხილვისასიგივემხარეებიმონაწილეობენ.

საქართველოსუზენაესმასასამართლომარაერთხელგანმარტა,რომსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის106-ემუხლის„ბ“ქვეპუნქტისთანახმად,წინასწარდადგენილიძალისმქონეფაქტებადკანონმდებელიგანიხილავსკანონიერძალაშიშესულისასამართლოგადაწყვეტილებითდადგენილფაქტებსდამხარესმათდასადასტურებლადმტკიცებულებათაწარდგენისვალდებულებისაგანათავისუფლებსიმშემთხვევაში,თუსამოქალაქოსაქმისგანხილვისასიგივემხარეებიმონაწილეობენ,ანუპრეიუდიციულიძალისმქონედფაქტობრივიგარემოებისმიჩნევისათვის,სავალდებულოა,არსებობდესსამოქალაქოსაქმეზემიღებული,კანონიერძალაშიშესულისასამართლოგადაწყვეტილებადაამგადაწყვეტილებისსუბიექტებისხვასამოქალაქოსაქმისმხარეებადუნდაგვევლინებოდნენ.თავადპრეიუდიციულფაქტებშიიგულისხმებაისეთიიურიდიულადმნიშვნელოვანიფაქტობრივიგარემოებები,რომლებითაცგანსაზღვრულიამხარეთამატერიალურ-სამართლებრივიურთიერთობითგათვალისწინებულიუფლებებიდავალდებულებები,რომლებიცსაფუძვლადდაედოგადაწყვეტილებისგამოტანას.პრეიუდიციულობისშემოწმებისდროსმნიშვნელობაენიჭებაროგორციმპროცესუალურ-სამართლებრივკრიტერიუმებს,რომლითაცგანისაზღვრებაკანონიერძალაშიშესულიგადაწყვეტილებისფორმალურიმოთხოვნები,ასევეამგადაწყვეტილებითდადგენილიფაქტობრივიგარემოებისშინაარსს.მოქმედიკანონმდებლობითდადგენილიაასევესასამართლოგადაწყვეტილებისმატერიალურიკანონიერიძალა,რომელიცუზრუნველყოფსგადაწყვეტილებისსაბოლოოხასიათსადასავალდებულობასარამარტოკონკრეტულიპროცესისათვის,არამედმისფარგლებსგარეთაც,კერძოდ,სამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის266-ემუხლისშესაბამისად,გადაწყვეტილებისკანონიერძალაშიშესვლისშემდეგმხარეებს,აგრეთვე,მათუფლებამონაცვლეებსარშეუძლიათხელახლაგანაცხადონსასამართლოშიიგივესასარჩელომოთხოვნებიიმავესაფუძველზე,აგრეთვე,სადავოგახადონსხვაპროცესშიგადაწყვეტილებითდადგენილიფაქტებიდასამართლებრივიურთიერთობანი.

განსახილველშემთხვევაში,საქმისმასალებშიწარმოდგენილია,თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2016 წლის 21 მარტის კანონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება, რომლითაც ლიკა და ინგა ჯ.-ების სარჩელი ზ. ხ.-ს უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის თაობაზე იმ მიზეზითარ დაკმაყოფილდა, რომ მოსარჩელეები სადავო ბინის მესაკუთრეებს არ წარმოადგენდნენ, ხოლო ზ. ხ. მართლზომიერ მფლობელად იქნა მიჩნეული. თუმცა, ამავე გადაწყვეტილებით ლ. ჯ.-სა და ი. ჯ.-ის მიერ სადავო ბინის ფლობის სამართლებრივი საფუძველი დადგინდა, ისინი აპელანტის მსგავსად, სადავო საცხოვრებელი სახლის მართლზომიერ მფლობელებად იქნენ მიჩნეული. მფლობელობის საფუძვლად საქართველოს თავდაცვის სამინისტროს ქ. თბილისის გ.-ს საბინაო კომისიის 2003 წლის 17ოქტომბრის NXX ოქმი მიეთითა (ს.ფ. 21-25).მითითებულ საქმეში იდენტური მხარეები მონაწილეობდნენ, გადაწყვეტილება შესულია კანონიერ ძალაში, შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლო მოცემული დავის გადაწყვეტისთვის პრეიუდიციული ძალის მქონე იურიდიულ ფაქტებად მიიჩნევს სამივე მოდავე მხარის - ლ. ჯ.-ს, ი. ჯ.-სა და ზ. ხ.-ს მართლზომიერ მფლობელებად აღიარების ფაქტს, რადგან გადაწყვეტილებისსამოტივაციონაწილშიმითითებული,მართლზომიერიმფლობელობისდადგენისფაქტიამართლებსსარეზოლუციონაწილშიჩამოყალიბებულდასკვნებს.

13.ზ.ხ.სმართლზომიერმფლობელობასთანმიმართებითსააპელაციოსასამართლოყურადღებასმიაქცევსრამდენიმეფაქტსდააღნიშნავს,რომუდავოამისისადავოქონებითსარგებლობისმართლზომიერება,თუმცა,სადავოაისგარემოება,თუქონებისრანაწილზევრცელდებამისიმართლზომიერიმფლობელობისუფლება.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 198-ე მუხლის მე-2 ნაწილის შესაბამისად, მოთხოვნაანუფლება,რომელთადათმობადადაგირავებაცშესაძლებელია,მათმამფლობელმაშეიძლებასაკუთრებადგადასცესსხვაპირს.მოთხოვნებიდაუფლებებიახალპირზეგადადისისეთივემდგომარეობაში,როგორშიცისინიძველიმფლობელისხელშიიყვნენ.განსახილველშემთხვევაში,მხარეები სადავოდ არ ხდიან, რომაპელანტმა ქონების ფლობის უფლება ზ. ჯ.-გან 7 500 აშშ დოლარად შეიძინა. თავის მხრივ, ზ. ჯ.-ს აღნიშნული ქონების ფლობის უფლება თავდაცვის სამინისტროს 2004 წლის 15 დეკემბრის NXXXXXX ორდერის საფუძველზე მიენიჭა, თუმცა, აღნიშნულ დოკუმენტში ზ. ჯ.-ს გარდა ასევე მითითებული იყვნენ ჯ. ზ., ჯ. ლ. და ჯ. ი. (ს.ფ. 19-20). ცალსახაა, რომ ზ. ჯ. სადავო ქონების ფლობის უფლება სამ პირთან ერთად მიენიჭა, შესაბამისად, აპელანტთან მის მიერ გაფორმებული გარიგებით ზ. ხ.-ს სწორედ იმ წილით სარგებლობის უფლება გადაეცა, რომელიც მას სადავო ბინაში გააჩნდა.

14. სააპელაციო პალატა ვერ გაიზიარებს აპელანტის მსჯელობას მოთხოვნის ხანდაზმულობის შესახებ და განმარტავს, რომ საკასაციო სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად, ვინაიდან ხანდაზმულობის საგანი არის ფარდობითიდა არა აბსოლუტური უფლება, შესაბამისად, აბსოლუტურ უფლებაზე (სამოქალაქო კოდექსის 170-ე და 172-ე მუხლები) ხანდაზმულობა არ უნდა გავრცელდეს.

15. სამოქალაქო პროცესში მტკიცების ტვირთის ობიექტური და სამართლიანი პრინციპი მოქმედებს, საპროცესო სამართლის მიზნებისათვის, კანონმდებლობა დასაშვები მტკიცებულებების ნუსხას ადგენს. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზედაც იგი თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელსამყარებს. დასახელებული ნორმა წარმოადგენს მტკიცების ტვირთის მხარეთა შორის განაწილების ზოგად, პროცესუალურ სტანდარტს და ადგენს ვალდებულ პირს, რომელმაც მტკიცების საგანში შემავალი ფაქტი სათანადო გარემოებებზე მითითებითა და დასაშვები მტკიცებულებების წარდგენით უნდა დაადასტუროს. მოცემულ შემთხვევაში, აპელანტის მტკიცების საგანში შემავალ გარემოებას მთლიან ქონებაზე მართლზომიერი ფლობის უფლების დადასტურება წარმოადგენდა. საქმეში წარმოდგენილია თბილისის საქალაქო სასამართლოს კანონონიერ ძალაში შესული გადაწყვეტილება, რომლითაც სადავო ქონებაზე მოსარჩელეების მართლზომიერი მფლობელობის უფლებაც არის დადგენილი, ამასთანავე, წარმოდგენილია თავდაცვის სამინისტროს 2004 წლის 15 დეკემბრის NXXXXXX ორდერიც, რომლითაც სადავო ბინის ოთხ სულზე გადაცემის ფაქტი დასტურდება. აღნიშნული მტკიცებულებების გამაბათილებელი არგუმენტი აპელანტ მხარეს არ წარმოუდგენია. რაც შეხება აპელირებას მასზედ, რომ პირველი ინსტანციის სასამართლოს არ განუსაზღვრავს,თუ კონკრეტულად რა ფართზეუნდა მოხდეს ხელშეშლის აღკვეთა ან/და ის ფაქტი, რომ სადავო ფართი აპელანტმა მხარემ მოიყვანა საცხოვრებლად ვარგის მდგომარეობაში, განსახილველი დავის გადაწყვეტისთვის რელევანტური არ არის და აღნიშნულ დავაში კვალიფიციურ შედავებად ვერ გამოდგება.

ზემოაღნიშნულის შესაბამისად, მტკიცების ტვირთის ობიექტური და სამართლიანი გადანაწილების პრინციპის რეალიზაციის პირობებში, მოსარჩელემ დაადასტურა იმგვარი სამართლებრივი საფუძვლების არსებობა, რომელიც მას აპელანტისგან სადავო ბინით სარგებლობის ხელშეშლის აღკვეთის მოთხოვნის საფუძველს აძლევს.

16.საქართველოსსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის377-ემუხლისპირველინაწილისთანახმად,სააპელაციოსასამართლოამოწმებსგადაწყვეტილებასსააპელაციოსაჩივრისფარგლებშიფაქტობრივიდასამართლებრივითვალსაზრისით.ამავემუხლისმეორენაწილისშესაბამისად,სამართლებრივითვალსაზრისითშემოწმებისასსასამართლოხელმძღვანელობს393-ედა394-ემუხლებისმოთხოვნებით.

სამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის386-ემუხლისშესაბამისად,თუსააპელაციოსაჩივარიდასაშვებიადასაქმეპირველიინსტანციისსასამართლოსარუბრუნდება,სააპელაციოსასამართლოთვითონიღებსგადაწყვეტილებასსაქმეზე.იგითავისიგანჩინებითუარსამბობსსააპელაციოსაჩივრისდაკმაყოფილებაზეანგასაჩივრებულიგადაწყვეტილებისშეცვლითიღებსახალგადაწყვეტილებას.

სამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის390-ემუხლისსაფუძველზესააპელაციოსასამართლოსგადაწყვეტილება,რომლითაცსაქმეხელმეორედარწყდებაარსებითად,მიიღებაგანჩინებისფორმით.განჩინებასამოტივაციონაწილისნაცვლადუნდაშეიცავდესმოკლედასაბუთებასგასაჩივრებულიგადაწყვეტილებისგაუქმებისანუცვლელადდატოვებისშესახებ.

17.ყოველივეზემოაღნიშნულისშესაბამისად,სააპელაციოსასამართლო ეთანხმება პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ განვითარებულ სამართლებრივ მსჯელობასა და დადგენილ ფაქტებს და მიიჩნევს, რომ წარდგენილი სააპელაციო საჩივარი გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების ფაქტობრივ სამართლებრივ საფუძველს არ ქმნის.

18. საქართველოსსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის55-ემუხლისპირველინაწილისშესაბამისად,სასამართლოსმიერსაქმისგანხილვასთანდაკავშირებითგაწეულიხარჯებიდასახელმწიფობაჟი,რომელთაგადახდისაგანგანთავისუფლებულიიყომოსარჩელე,გადახდებამოპასუხესბიუჯეტისშემოსავლისსასარგებლოდ,მოთხოვნათაიმნაწილისპროპორციულად,რომელიცდაკმაყოფილებულია.ამავემუხლისმე-2ნაწილისმიხედვით,სარჩელზეუარისთქმისასსასამართლოსმიერგაწეულიხარჯები მოსარჩელესსახელმწიფობიუჯეტისსასარგებლოდგადახდება.სასამართლოგანმარტავს,რომსაქართველოსსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის55-ემუხლისპირველინაწილითგათვალისწინებულსარჩელზეუარისთქმაშიასევესარჩელისდაკმაყოფილებაზეუარისთქმაც იგულისხმება.შესაბამისად,აპელანტებისმიერგადახდილისახელმწიფობაჟი,160 ლარისოდენობით,სახელმწიფობიუჯეტშიუნდადარჩეს.

სარეზოლუციონაწილი

სააპელაციოპალატამსაქართველოსსამოქალაქოსაპროცესოკოდექსის386-ე,389-ე,390-ე,55-ემუხლებით,იხელმძღვანელადა

დაადგინა

1. ზ.ხ.-სსააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;

2.უცვლელი დარჩეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს 2017 წლის 23 აგვისტოს გადაწყვეტილება;

3. აპელანტის მიერ გადახდილი ბაჟი დარჩეს სახელმწიფო ბიუჯეტში;

4. განჩინებაშეიძლებაგასაჩივრდესსაქართველოსუზენაესსასამართლოშიმისისარეზოლუციონაწილისმე-5პუნქტითგათვალისწინებულიწესებისდაცვითდასაბუთებულიგანჩინებისასლისჩაბარებიდან21 დღისვადაშითბილისისსააპელაციოსასამართლოსსამოქალაქოსაქმეთაპალატაშისაკასაციოსაჩივრისწარდგენისგზით;

5. განჩინებისგასაჩივრებისმსურველიმხარე,თუისესწრებაგანჩინებისგამოცხადებასანმისთვისცნობილიაგანჩინებისგამოცხადებისთარიღი,ვალდებულია,განჩინებისსარეზოლუციონაწილისგამოცხადებიდანარაუადრეს20დაარაუგვიანეს30დღისა,გამოცხადდესთბილისისსააპელაციოსასამართლოშიდაჩაიბაროსგადაწყვეტილებისასლი.წინააღმდეგშემთხვევაშიგასაჩივრებისვადისათვლადაიწყებაგანჩინებისგამოცხადებიდან30-ედღეს.ამვადისგაგრძელებადააღდგენადაუშვებელია.




უკან დაბრუნება