20 ივნისი, 2018 წელი

თბილისი

თბილისის სააპელაციო სასამართლო
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობით:
მოსამართლე:
ქეთევან მესხიშვილი

სხდომის მდივანი – ნინო სოლომნიშვილი

აპელანტი - სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივი

წარმომადგენელი - ნ. თ., გ. გ.

მოწინააღმდეგე მხარე - ზ. ს.

წარმომადგენელი - დ. ნ.

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 10 ოქტომბრის გადაწყვეტილება

აპელანტის მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სრულად გაუქმება

დავის საგანი - ზიანის ანაზღაურება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი

1. მოსარჩელე ზ. ს.-მ თბილისის საქალაქო სასამართლოში მოპასუხე სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივის მიმართ სარჩელი აღძრა. ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად, მოსარჩელის კუთვნილი ავტომანქანის დაზიანების გამო, მოპასუხისთვის ზიანის სახით 5224 ლარის, სასაქონლო ექსპერტიზის საფასურის 314,4 ლარისა და ადვოკატის მომსახურებისთვის გაწეული ხარჯის 500 ლარის ანაზღაურება მოითხოვა;

2. მოპასუხემ სარჩელი არ ცნო.

3. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 10 ოქტომბრის გადაწყვეტილებით სარჩელი სრულად დაკმაყოფილდა. მოპასუხე სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივს, მოსარჩელის სასარგებლოდ მიყენებული ზიანის 5 224 ლარის ოდენობით ანაზღაურების ვალდებულება დაეკისრა. ასევე, მოპასუხე სსიპ საქართველოს ეროვნულ არქივს მოსარჩელე ზ. ს.-ს სასარგებლოდ მოსარჩელის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟის 157 ლარის, გაწეული სასამართლოს გარეშე ხარჯების 313.40 ლარისა და 500 ლარის და წარმომადგენლის მომსახურებაზე გაწეული ხარჯის 200 ლარის ოდენობით ანაზღაურების ვალდებულება დაეკისრა.

4. აღნიშნული გადაწყვეტილება სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივმა სააპელაციო წესით გაასაჩივრა, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების სრულად გაუქმება მოითხოვა.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი

სააპელაციო პალატა დადგენილად მიიჩნევს საქმის გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებს:

5. 2016 წლის 12 აპრილს მომხდარი ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად ერთმანეთს ავტომობილი ფორდი სახელმწიფო ნომრით XXX-YYY და მერსედესის მარკის ავტომანქანა, სახელმწიფო ნომრით XX-YYY-XX შეეჯახა. ფორდის მარკის ავტომანქანას რ. ა. (ავტომობილის მესაკუთრე - სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივი), ხოლო მერსედესის მარკის ავტომანქანას - გ. ს. (მესაკუთრე - ზ. ს.) მართავდა (ს.ფ. 15-16, 52-53).

6. რ. ა. ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევათა კოდექსის 125-ე მუხლის თანახმად, 250 ლარით დაჯარიმდა. აღნიშნული სამართალდარღვევის ოქმი სამართალდამრღვევის მიერ არ გასაჩივრებულა (ს.ფ. 17).

7. 2016 წლის 12 აპრილს მომხდარი ავტოსაგზაო შემთხვევის შედეგად დაზიანებული ავტოსატრანსპორტო საშუალება ფორდი, სახელმწიფო ნომრით XXX-YYY, სს „პ.“-ში იყო დაზღვეული, ხოლო დამზღვევს სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივი წარმოადგენდა. მზღვეველმა დამზღვევს ავტომობილის დაზიანების შედეგად წარმოშობილი ზარალის ანაზღაურებაზე უარი განუცხადა და მძღოლის მხრიდან „უხეშ გაუფრთხილებლობაზე“ მიუთითა (ს.ფ. 19-20, 59-66).

8. სააპელაციო სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს ფაქტობრივ გარემოებას მასზედ, რომ განსახილველ შემთხვევაში სამოქალაქო კოდექსის 415-ე მუხლით განსაზღვრული „შერეული ბრალის“ დადგენის სამართლებრივი წინამძღვრები არ არსებობს.

სასამართლო მიზანშეწონილად მიიჩნევს განმარტოს, რომ სამოქალაქო პროცესი დისპოზიციურია, რაც იმას ნიშნავს, რომ მოსარჩელე თავად წყვეტს, აღძრას თუ არა სარჩელი, ვის წინააღმდეგ აღძრას, რა მოითხოვოს, რის საფუძველზე და რით ადასტუროს თავისი მოთხოვნა. სამოქალაქო სამართალწარმოება არ ემსახურება ობიექტური ჭეშმარიტების დადგენას, იგი დისპოზიციურობისა და შეჯიბრებითობის საფუძველზე ხორციელდება, რაც იმას ნიშნავს, რომ სარჩელის დაკმაყოფილება დამოკიდებულია იმაზე, სარჩელი წარდგენილია თუ არა მოთხოვნაზე პასუხისმგებელი პირის წინააღმდეგ და მტკიცების საგანში შემავალი გარემოებების დამადასტურებელი მტკიცებულებები წარმოდგენილია თუ არა მხარის მიერ. შესაბამისად, მოთხოვნის დაკმაყოფილებას ან დაკმაყოფილებაზე უარს დიდწილად განაპირობებს სამართალწარმოების მოწინააღმდეგე მხარის სათანადოდ შერჩევა და მტკიცების საგანში შემავალი გარემოებების ჯეროვნად დადასტურება.

სასამართლო ასევე განმარტავს, რომ საქართველოს სამოქალაქო სამართალსა და საპროცესო სამართალში არსებობს მტკიცების ტვირთის სამართლიანი და ობიექტურის განაწილების სტანდარტი. აღნიშნული სტანდარტის თანახმად, მტკიცების ტვირთი განაწილებულ უნდა იქნეს იმგვარად, რომ მოსარჩელესა და მოპასუხეს უნდა დაეკისროთ იმ ფაქტების დამტკიცება, რომელთა მტკიცება მათთვის ობიექტურად შესაძლებელია. მტკიცების ტვირთი ეკისრება მას, ვინც ამტკიცებს და არა მას, ვინც უარყოფს. სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 102-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, თითოეულმა მხარემ უნდა დაამტკიცოს გარემოებანი, რომლებზეც იგი ამყარებს თავის მოთხოვნებსა და შესაგებელს, ხოლო ამავე კოდექსის 103-ე მუხლის პირველი ნაწილის მიხედვით, მტკიცებულებებს სასამართლოს წარუდგენენ მხარეები. მოხმობილი ნორმების ანალიზით დასტურდება, რომ სადავოდ მიჩნეული უფლების კანონიერება უნდა დამტკიცდეს. დარღვეული უფლების დაცვა მხარეს კონკრეტულ ფაქტებზე დაყრდნობით შეუძლია და ამ ფაქტების მითითება მხარის პრეროგატივაა. საქმის სწორად გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე ფაქტები, რომელიც სადავოა, დამტკიცებას საჭიროებს, ხოლო ფაქტების დამტკიცების ტვირთი ფაქტების მიმთითებელ მხარეებს ეკისრებათ. გამონაკლისს წარმოადგენს მატერიალური სამართლით გათვალისწინებული შემთხვევა, როდესაც ფაქტების დამტკიცების ტვირთი ამა თუ იმ ნორმით განსხვავებულადაა მოწესრიგებული. მტკიცების ტვირთის მხარეთა შორის სწორად გადანაწილებას არა მარტო საპროცესო სამართლებრივი, არამედ არსებითი მატერიალურ სამართლებრივი მნიშვნელობაც გააჩნია, ვინაიდან მხარის მიერ ამ მოვალეობის შეუსრულებლობას ან არაჯეროვნად განხორციელებას, შედეგად მოჰყვება ამავე მხარისათვის უარყოფითი, არახელსაყრელი შედეგი.

განსახილველ შემთხვევაში, აპელანტი პირველი ინსტანციის სასამართლოს მიერ მასზე შერაცხული ბრალის შემსუბუქებას ცდილობს. მის მიერ სადავოდ არ არის გამხდარი, რომ ავტოსაგზაო შემთხვევა მოხდა, ასევე ის, რომ აპელანტის კუთვნილი ავტომანქანის მძღოლი ავტოსაგზაო სატრანსპორტო წესების დარღვევით მოქმედებდა. მოცემულ შემთხვევაში, მხარე სადავოდ ხდის შერეული ბრალის არსებობას, ანუ აპელირებს, რომ საგზაო შემთხვევის შედეგად დამდგარ ზიანში მოსარჩელე მხარესაც მიუძღვოდა ბრალი. ასეთ შემთხვევაში სწორედ მის მტკიცების საგანში შემავალ გარემოებას წარმოადგენს ის, თუ მოსარჩელის კონკრეტულად რომელი მოქმედება ან/და უმოქმედობა შეიძლებოდა გამხდარიყო მასზე პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველი და რა ოდენობით უნდა მომხდარიყო მხარეთა შორის ზიანის ანაზღაურების გადანაწილება.

9. სამოქალაქო კოდექსის 415-ე მუხლის თანახმად, თუ ზიანის წარმოშობას ხელი შეუწყო დაზარალებულის მოქმედებამაც, მაშინ ზიანის ანაზღაურების ვალდებულება და ამ ანაზღაურების მოცულობა დამოკიდებულია იმაზე თუ უფრო მეტად რომელი მხარის ბრალით არის ზიანი გამოწვეული. ეს წესი გამოიყენება მაშინაც, როცა დაზარალებულის ბრალი გამოიხატება მის უმოქმედობაში – თავიდან აეცილებინა ან შეემცირებინა ზიანი. ამდენად, დასახელებული მუხლი ზიანის მიყენებისას ითვალისწინებს არა რომელიმე მხარის ბრალის გამორიცხვას, არამედ შერეული ბრალის არსებობას, რა შემთხვევაშიც დაზარალებული ინარჩუნებს ზიანის ანაზღაურების უფლებას, თუმცა, იმ ფარგლებში, რაც ზიანის მიმყენებლის ბრალს შეესაბამება. ამდენად, მოქმედი სამოქალაქო კანონმდებლობა იცნობს ისეთ შემთხვევას, როდესაც მხარისათვის მიყენებული ზიანი შეიძლება გამოწვეული იყო ორივე მხარის მიზეზით და არსებობდეს მხარეთა ე.წ. „შერეული ბრალი“. ასეთ დროს, სასამართლო ვალდებულია, დაადგინოს, რომელ მხარეს რა მოცულობით ეკისრებათ მიყენებულ ზიანზე პასუხისმგებლობა და მისი ანაზღაურების ოდენობაც აღნიშნული მოცულობის პროპორციულად განსაზღვროს .

სააპელაციო სასამართლო ყურადღებას მიაპყრობს იმ უმნიშვნელოვანეს გარემოებას, რომ სააპელაციო საჩივარში აპელანტი მიუთითებდა, რომ შერეული ბრალის არსებობის დადგენა და გ. ს.-სთვის მისი წილი პასუხისმგებლობის დაკისრების საფუძველს მისი დაუდევრობა წარმოადგენდა. მხარე მიუთითებდა, რომ იმ შემთხვევაში, თუ მოსარჩელე მის ხელთ არსებულ ყველა შესაძლებლობას გამოიყენებდა, იგი ავტოსაგზაო შემთხვევის თავიდან აცილებას შეძლებდა, თუმცა, სასამართლოს ზეპირ სხდომაზე მხარის აპელაცია მთლიანად დაეფუძნა იმ ფაქტს, რომ შერეული ბრალის დადგენის წინაპირობა თავად გ. ს.-ს მიერ ავტოსაგზაო წესების დარღვევამ გამოიწვია. მხარემ აღნიშნული გარემოების სამტკიცებლად, მიუთითა სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს 2016 წლის 4 აგვისტოს დასკვნაზე, სადაც მითითებულია, რომ ავტომობილი „ფორდ ტურნეო“ შეჯახების შემდეგ საბოლოოდ გაჩერებულია საპირისპირო მოძრაობის ზოლში, გზის გრძივი ღერძის პარალელურად, წინა ნაწილით დიდუბის მიმართულებით, მარჯვენა საბურავებით ორმაგ უწყვეტ ღერძულა ხაზზე, ხოლო შემთხვევაში მონაწილე ავტომობილი „მერსედეს ბენცი“ შეჯახების ადგილიდან გადაადგილებულია გარკვეულ მანძილზე და, საბოლოოდ, გაჩერებულია, საპირისპირო სავალი ნაწილის პირველ სამოძრაო ზოლში, სავალი ნაწილების გამყოფი წყვეტილი ხაზის პარალელურად, წინა ნაწილით დიდუბის მიმართულებით. ავტომობილის საბოლოო განლაგებიდან გამომდინარე მივდივართ დასკვნამდე, რომ ავტომობილი „ფორდ ტურნეო“ შეჯახების წინ მთლიანად იყო გადასული საპირისპირო სამოძრაო ზოლში, როდესაც მას წინა მარცხენა ფრთაში შეეჯახა თანმხვედრი მიმართულებით მოძრავი ავტომობილი „მერსედეს ბენცი“ (ს.ფ. 107-108). ბოლო წინადადების შესაბამისად აპელანტმა მიიჩნია, რომ იმ შემთხვევაში, თუ მოსარჩელე თავის სავალ გზაში გააგრძელებდა მოძრაობას, ავტოსაგზაო შემთხვევა არ მოხდებოდა. აღნიშნულ მტკიცებას სააპელაციო პალატა არ ეთანხმება და, შესაბამისად, ვერ გაიზიარებს. ექსპერტიზის დასკვნის ნაწილ-ნაწილ წაკითხვა და მასში განვითარებული მსჯელობის კონტექსტის მიღმა წაკითხვა ვერ იქნება მოსარჩელის ბრალეულობის განსაზღვრის საფუძველი. ზემოთციტირებული ექსპერტიზის დასკვნიდან ნათლად ჩანს, რომ შეჯახების შედეგად მანქანები მყისიერად არ გაჩერებულა, ისინი გარკვეულ მანძილზე გადაადგილდნენ და, საბოლოოდ, მათი დაფიქსირება იმ ადგილას მოხდა, სადაც ექსპერტიზისთვის ნიმუშები იქნა აღებული. შესაბამისად ცალსახაა, რომ ადგილი სადაც ავტოავარიის შედეგად მანქანები გაჩერდნენ, არ ემთხვევა მათ საწყის (ავტოსაგზაო შემთხვევამდე) მოძრაობის ტრაექტორიას, ამიტომ, აპელანტის მსჯელობა მასზედ, რომ რადგან მოსარჩელის მანქანა საბოლოოდ საპირისპირო სავალი ნაწილის პირველ სამოძრაო ზოლში გაჩერდა, იგულისხმება, რომ იგი ავარიის დროს სწორედ ამ ზოლში მოძრაობდა, ვერ იქნება გაზიარებული, მით უფრო, იმ პირობებში, როდესაც ადგილზე გამოცხადებულ პოლიციას მოსარჩელე სამართალდამრღვევად არ უცვნია, ადმინისტრაციულ სამართალდარღვევის აქტი შედგა მხოლოდ რ. ა.-ს სახელზე, რაც საქმეში უდავო ფაქტობრივ გარემოებას წარმოადგენს.

გარდა ზემოაღნიშნულისა, სასამართლო ყურადღებას მიაპყრობს საქმის მასალებში არსებულ სსიპ ლევან სამხარაულის სახელობის სასამართლო ექსპერტიზის ეროვნული ბიუროს 2017 წლის 8 სექტემბრის დასკვნას, სადაც აღნიშნულია, რომ ვინაიდან ავტომობილ „ფორდ ტურნეოს“ შემთხვევის ადგილზე რაიმე სახის კვლები არ დაუტოვებია, განსაზღვრა იმისა, თუ რა სიჩქარით ასრულებდა მისი მძღოლი მარცხნივ მოხვევის მანევრს, უშუალოდ საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევის დროს, ავტო-ტექნიკური ექსპერტიზის გზით დადგენა შეუძლებელია, ამდენად, დასკვნის გაანგარიშებაში გამოყენებულ იქნა ავტომობილ „ფორდ ტურნეოს“ მძღოლის მიერ (პოლიციისთვის მიცემულ) ახსნა-განმარტებაში დაფიქსირებული სიჩქარე 10 კმ/სთ. მოცემულ საგზაო სიტუაციაში, თუ შემთხვევაში მონაწილე ავტომობილ „ფორდ ტურნეოს“ მძღოლი, მარცხნივ მოხვევის მანევრს, ნაცვლად 10 კმ/სთ სიჩქარისა, შეასრულებდა 11 კმ/სთ სიჩქარით, მაშინ ავტომობილ „მერსედეს ბენცის“ მძღოლს გ. ს.-ს ტექნიკური თვალსაზრისით (დამუხრუჭებით), კონკრეტული საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევის (შეჯახების) თავიდან აცილება არ შეეძლო და მის მოქმედებაში „საგზაო მოძრაობის შესახებ“ საქართველოს კანონის მოთხოვნათა უგულებელყოფა არ აღინიშნება. მოცემულ საგზაო შემთხვევაში მონაწილე ავტომობილ „ფორდ ტურნეოს“ მძღოლ რ. ა.-ს მოქმედება არ შეესაბამება „საგზაო მოძრაობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 32-ე მუხლის, პირველი პუნქტისა და დანართი N2-ის ჰორიზონტალური მონიშვნა 1.3-ის მოთხოვნებს, რომელთა დაცვის დროსაც კონკრეტულ საგზაო-სატრანსპორტო შემთხვევას ადგილი არ ექნებოდა“ (ს.ფ. 205-206). შესაბამისად, ფაქტის მტკიცება მასზედ, რომ აპელანტის მფლობელობაში არსებული ავტომანქანის მძღოლი, შემთხვევის დროს, ზუსტად 10 კმ/სთ სიჩქარით მოძრაობდა, რაც „საგზაო მოძრაობის შესახებ“ საქართველოს კანონის 32-ე მუხლის გამოყენების შესაძლებლობას გამორიცხავდა, სწორედ, აპელანტის მტკიცების საგანში შემავალ გარემოებას წარმოადგენს, აღნიშნულთან მიმართებით კი მხარეს დასაბუთებული შედავება, არ წარმოუდგენია. შესაბამისად, იმ პირობებში, როდესაც მოსარჩელე, აპელანტი მხარისგან განსხვავებით, არ არის სამართალდამრღვევი და საქმეში არსებული ექსპერტთა დასკვნების ურთიერთშეჯერებით დასტურდება, რომ მას ობიექტურად ავტოსაგზაო შემთხვევის თავიდან აცილება არ შეეძლო, შერეული ბრალის შერაცხვის წინაპირობები არ არ არსებობს, მით უფრო, იმ პირობებში, როდესაც შერეული ბრალის შერაცხვის საფუძვლად მხარე არა მხარის დაუდევრობას, არამედ, მის მიერ საგზაო წესების დარღვევას უკავშირებს, რასაც გამორიცხავს როგორც პატრულის მიერ შედგენილი დამართალდარღვევის ოქმი, ასევე სამართალდამრღვევ რ. ა.-ს ახსნა-განმარტება და ექსპერტიზის დასკვნები (იხ. ს.ფ. 16, 17, 19-20, 22-35, 46-47, 105-111).

10. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 377-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, სააპელაციო სასამართლო ამოწმებს გადაწყვეტილებას სააპელაციო საჩივრის ფარგლებში ფაქტობრივი და სამართლებრივი თვალსაზრისით. ამავე მუხლის მეორე ნაწილის შესაბამისად, სამართლებრივი თვალსაზრისით შემოწმებისას სასამართლო ხელმძღვანელობს 393-ე და 394-ე მუხლების მოთხოვნებით.

სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 386-ე მუხლის შესაბამისად, თუ სააპელაციო საჩივარი დასაშვებია და საქმე პირველი ინსტანციის სასამართლოს არ უბრუნდება, სააპელაციო სასამართლო თვითონ იღებს გადაწყვეტილებას საქმეზე. იგი თავისი განჩინებით უარს ამბობს სააპელაციო საჩივრის დაკმაყოფილებაზე ან გასაჩივრებული გადაწყვეტილების შეცვლით იღებს ახალ გადაწყვეტილებას.

11. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯები და სახელმწიფო ბაჟი, რომელთა გადახდისაგან განთავისუფლებული იყო მოსარჩელე, გადახდება მოპასუხეს ბიუჯეტის შემოსავლის სასარგებლოდ, მოთხოვნათა იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელიც დაკმაყოფილებულია. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით, სარჩელზე უარის თქმისას სასამართლოს მიერ გაწეული ხარჯები მოსარჩელეს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდება. სასამართლო განმარტავს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ სარჩელზე უარის თქმაში ასევე სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმაც იგულისხმება. შესაბამისად, აპელანტების მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი, 250 ლარის ოდენობით, სახელმწიფო ბიუჯეტში უნდა დარჩეს.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი

სააპელაციო პალატამ იხელმძღვანელა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 386-ე, 389-ე, 390-ე, 55-ე მუხლებით და

დ ა ა დ გ ი ნ ა

1. სსიპ საქართველოს ეროვნული არქივის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;

2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 10 ოქტომბრის გადაწყვეტილება;

3. აპელანტის მიერ გადახდილი ბაჟი ჩაითვალოს სახელმწიფო ბიუჯეტში გადახდილად;

4. განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს უზენაეს სასამართლოში მისი სარეზოლუციო ნაწილის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული წესების დაცვით დასაბუთებული განჩინების ასლის ჩაბარებიდან 21 დღის ვადაში თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატაში საკასაციო საჩივრის წარდგენის გზით;

5. განჩინების გასაჩივრების მსურველი მხარე, თუ ის ესწრება მის გამოცხადებას ან მისთვის ცნობილია განჩინების გამოცხადების თარიღი, ვალდებულია, გადაწყვეტილების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 30 დღისა, გამოცხადდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში და ჩაიბაროს განჩინების ასლი. წინააღმდეგ შემთხვევაში გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება გადაწყვეტილების გამოცხადებიდან 30-ე დღეს. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია.




უკან დაბრუნება