18 ივლისი, 2018 წელი

ქუთაისი

ქუთაისის სააპელაციო სასამართლო
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობით:
მოსამართლე:
ქეთევან მესხიშვილი

სხდომის მდივანი - ნინო სოლომნიშვილი

აპელანტი - ქ. შ., გ. მ., თ. ა., ი. თ., ი. ე.

წარმომადგენელი - დ. მ.

მოწინააღმდეგე მხარე - გ. ბ., ი. ჯ., ხ. შ., ქ. ღ., ა.ფ., ზ. ჭ., მ. ქ.

წარმომადგენელი - პ. კ.

მოწინააღმდეგე მხარე - ა. უ.

წარმომადგენელი - ქ. ე.

მესამე პირი - ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობა „X“

წარმომადგენელი - ფ. გ.

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 2 აგვისტოს გადაწყვეტილება

აპელანტის მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება

დავის საგანი - უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვა

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი

1. ქ. შ.-მა, გ. მ.-მ, თ. ა.-მ, ი. თ.-მა და ი. ე.-მა თბილისის საქალაქო სასამართლოში სარჩელი აღძრეს მოპასუხეების გ. ბ.-ის, ი. ჯ.-ის, ხ. შ.-ს, ქ. ღ.-ის, ა. ფ.-ის, ზ. ჭ.-სა და მ. ქ.-ის წინააღმდეგ, უძრავი ქონების მდებარე: მდებარე: ქ. თბილისი, ჯანაშიას NX, ს/კ NXX.XX.XX.XXX.XXX., უკანონო მფლობელობიდან გამოთხოვა და გამოთავისუფლებულ მდგომარეობაში გადაცემა მოითხოვეს.

2. მოპასუხეებმა სარჩელი არ ცნეს.

3. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 2 აგვისტოს გადაწყვეტილებით მოსარჩელეების მოთხოვნა არ დაკმაყოფილდა, მათ მიერ გადახდილი ბაჟი სახელმწიფო ბიუჯეტში გადახდილად ჩაითვალა.

4. აღნიშნული გადაწყვეტილება ქ. შ.-მა, გ. მ.-მ, თ. ა.-მ, ი. თ.-მა და ი. ე.-მა სააპელაციო წესით გაასაჩივრეს და მისი გაუქმება მოითხოვეს.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი

სააპელაციო პალატა დადგენილად მიიჩნევს საქმის გადაწყვეტისთვის მნიშვნელობის მქონე შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებს:

5. ქ. თბილისში, ჯანაშიას ქ. NX-ში მდებარე უძრავი ქონების თანამესაკუთრეებად ქ. შ., გ. მ., თ. ა., ი. თ. და ი. ე. არიან დარეგისტრირებული (ტ. I. ს.ფ. 9-10).

6. ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობა „X“-სა (თავმჯდომარე / მ. გ.) და მოსარჩელეებს: გ. მ.-ს, თ. ა.-ს, ი. თ-ს, ი. ე.-სა და გ. შ.-ს (ქ. შ.-ის მამკვიდრებელი) შორის დადებული ხელშეკრულებების თანახმად, მოსარჩელეებმა „X“-ს თავისი კუთვნილი სახლის დანგრევის უფლება მისცეს, სანაცვლოდ „X“ ჯანაშიას ქ. NX-ში აშენებულ სახლში მოსარჩელეებს საცხოვრებელ ფართს, ავტოსადგომსა და სარდაფს უსასყიდლოდ გადასცემდა (ტ. I. ს.ფ. 23-37).

7. ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობა „X“-სა და მოსარჩელეებს: გ. მ.-ს, თ. ა.-ს, ი. თ.-ს, ი. ე.-სა და გ. შ.-ს (ქ. შ.-ის მამკვიდრებელი) შორის დადებული ხელშეკრულებების 4.2. პუნქტის თანახმად, მშენებლობის დამთავრებამდე და სახლის მთლიანად ჩაბარებამდე მიწის ნაკვეთზე საკუთრების და მისი განკარგვის უფლება მესაკუთრეებს რჩებოდათ. ხელშეკრულების 4.3. პუნქტის თანახმად, ამხანაგობის მიერ ხელშეკრულების პირობების დარღვევის შემთხვევაში, მიწის ნაკვეთის ტერიტორიაზე და მასზე არსებულ ნაგებობაზე არავითარი მატერიალური პრეტენზია ამხანაგობას არ ექნებოდა და იგი მოსარჩელეებს რჩებოდა (ტ. I. ს.ფ. 23-37).

8. ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობამ ვალდებულება აიღო გ. უ.-ის, ქ. ღ.-ის და ი. ჯ.-ის ქ. თბილისში, ჯანაშიას ქ. NX/X/X-ში, მშენებლობის დასრულებისთანავე, თანხის გადახდის სანაცვლოდ შესაბამისი ფართის ბინები გადაეცა (ტ. I. ს.ფ. 119-120, ტ. II. ს. ფ. 26-36).

9. ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობამ „X-ს“ და ი. ფ.-ს, გ. ბ.-ს, ზ. ჭ.-ს, ხ. შ.-ს შორის დადებული ხელშეკრულების თანახმად, ამხანაგობამ ვალდებულება აიღო ქ. თბილისში, სვანიძის ქ. NX/X-ში ზემოაღნიშნული პირებისათვის თანხის გადახდის სანაცვლოდ, მშენებლობის დასრულებისთანავე, შესაბამისი ფართის ბინები გადაეცა (ტ. I. ს.ფ. 150-151, 213 ტ. II. ს. ფ. 34-35).

10. 1996 წლის 21 აგვისტოს მ. ქ.-მა სამკვიდრო მოწმობის საფუძველზე აწ/გარდაცვლილ ქ. ს.-ს სამკვიდრო, მდებარე, ქ. თბილისი, ჯანაშიას ქ. NX-ში მიიღო და აღნიშნულ მისამართზე უძრავი ქონების თანამესაკუთრედ დარეგისტრირდა (ტ. I. ს.ფ. 189, 250-251).

11. მრავალბინიანი კორპუსი, სადაც მოპასუხეები ბინებს ფლობენ, ქ. თბილისში, ჯანაშიას ქ. NX/X/X-ში / ქ. თბილისში, სვანიძის ქ. NX/X-ში მდებარე მიწის ნაკვეთზე არის განთავსებული (ტ. I. ს.ფ. 263).

12. ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობა „X “-თან (თავმჯდომარე - მ. გ.) დადებული ხელშეკრულებების საფუძველზე მოპასუხეები ქ. თბილისში, ჯანაშიას ქ. NX/X/X-ში ქ. თბილისში, სვანიძის ქ. NX/X-ში მდებარე კორპუსში დაკავებული ბინების მართლზომიერ მფლობელებს წარმოადგენენ (ტ. I. ს.ფ. 119-120, 150-151, ტ. II. ს. ფ. 32-33, 34-35).

13. სადავო სამართალურთიერთობა ეხება მესაკუთრის პრეტენზიას მოპასუხის უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ნივთის გამოთხოვის თაობაზე. სააპელაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვა (ვინდიკაციური სარჩელი) მესაკუთრის უფლების დაცვის აღიარებული საშუალებაა. ესაა სარჩელი, რომელსაც მესაკუთრე მაშინ იყენებს, როდესაც შელახულია ნივთზე მისი მფლობელობა, სახელდობრ, როცა მესაკუთრის ქონება უკანონო მფლობელის ხელთაა. ვინდიკაციური სარჩელის არსი საკუთრების აბსოლუტური ბუნებიდან მომდინარეობს, რაც გულისხმობს მესაკუთრის თავისუფლებას, ნებისმიერ დროს დაეუფლოს კუთვნილ ნივთს ან ისარგებლოს ამ ნივთით, მათ შორის, მოითხოვოს უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვა. ამდენად, მესაკუთრეს უფლება აქვს, ნებისმიერ დროს მიმართოს სასამართლოს მის საკუთრებაში არსებული ნივთის გამოთხოვის მოთხოვნით. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ დამკვიდრებული პრაქტიკის თანახმად, ვინდიკაციური სარჩელის დასაკმაყოფილებლად კუმულაციურად, სამი წინაპირობა უნდა არსებობდეს: მოსარჩელე ნივთის მესაკუთრე უნდა იყოს, მოპასუხე სადავო ქონებას უნდა ფლობდეს და მას ამ ნივთის ფლობის უფლება არ უნდა ჰქონდეს. იმ შემთხვევაში თუ დადგინდება სამივე გარემოების არსებობა სარჩელი საფუძვლიანია, შესაბამისად, სასამართლო მნიშვნელოვნად მიიჩნევს დასახელებული ელემენტების ცალ-ცალკე გამოკვლევას.

14. სასამართლო მიუთითებს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 183-ე და 311-ე მუხლების დანაწესზე და განმარტავს, რომ უძრავ ნივთზე საკუთრების უფლება საჯარო რეესტრის ჩანაწერით დასტურდება. ამავე კოდექსის 312-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, რეესტრის მონაცემების მიმართ უტყუარობისა და სისრულის პრეზუმფცია არსებობს, ე.ი. რეესტრის ჩანაწერები ითვლება სწორად, ვიდრე მათი უზუსტობა არ დამტკიცდება.

განსახილველ შემთხვევაში, საჯარო რეესტრის ამონაწერის თანახმად, ქ. თბილისში, ჯანაშიას ქ. NX-ში (ნაკვეთის წინა ნომერი X) მდებარე უძრავი ქონების თანამესაკუთრეებად ქ. შ. გ. მ., თ. ა., ი. თ. და ი. ე. არიან დარეგისტრირებული. საქმის მასალებში წარდგენილი ამონაწერის თანახმად, უძრავი ქონების მდებარე ქ. თბილისი, ჯანაშიას ქ. NX, ს/კ XX.XX.XX.XXX/XXX (წინა ნომერი X), თანამესაკუთრედ ერთ-ერთი მოწინააღმდეგე მხარე მ. ქ.-ია რეგისტრირებული.

მოცემული დავის სააპელაციო სასამართლოს მიერ განხილვის ეტაპზე, მოსარჩელეების სახელზე რეგისტრირებული საჯარო რეესტრის ჩანაწერი გაუქმებული არ არის და აღნიშნულ ეტაპზე, ამ მიმართებით, არც ადმინისტრაციული, თუ სხვა სახის წარმოება მიმდინარეობს, რაც საჯარო რეესტრის ჩანაწერის უტყუარობის პრეზუმფციას ეჭვქვეშ დააყენებდა. შესაბამისად, სასამართლო მიიჩნევს, რომ განსახილველ შემთხვევაში საჯარო რეესტრის ჩანაწერის მიმართ მოქმედი უტყუარობის პრეზუმფცია შედავებული არ არის. თუმცა, სააპელაციო სასამართლო ყურადღებას მიაპყრობს აღნიშნული დავის გადაწყვეტისთვის უმნიშვნელოვანეს გარემოებას, კერძოდ, მოდავე მხარეებს სადავოდ არ გაუხდიათ, რომ საცხოვრებელი სახლი, სადაც მოპასუხეები ცხოვრობენ, აშენებულია სამ მიწის ნაკვეთზე. აღნიშნულ სამ მიწის ნაკვეთზე მოსარჩელეების გარდა საჯარო რეესტრის ამონაწერში სხვა თანამესაკუთრეებიც ფიქსირდებიან, თითოეულ ამონაწერში მიწის ნაკვეთის წინა ნომრად NX მითითებული (ტ. I. ს.ფ. 248-253). იმისათვის რათა, უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვის შესახებ მოთხოვნა დაკმაყოფილდეს, უნდა დადასტურდეს არა მხოლოდ მოსარჩელეთა საკუთრების უფლება, არამედ მათი საკუთრების უფლება სწორედ იმ ქონებაზე, რომლის უკანონო მფლობელობიდან გამოთხოვასაც მოპასუხეებისგან მოითხოვენ. განსახილველ შემთხვევაში მართალია, მოსარჩელეების საკუთრების უფლება აღრიცხულია საჯარო რეესტრში, თუმცა დადასტურებულია, რომ სადავო საცხოვრებელი სახლი სამ მიწის ნაკვეთზეა აშენებული, საქმის მასალებში კი არ არსებობს მტკიცებულება, რომლითაც უტყუარად დადასტურდებოდა, რომ მოსარჩელეები მოპასუხეთა უკანონო მფლობელობიდან სწორედ იმ საკუთრების გამოთხოვას მითხოვენ, რომელზედაც მათი საკუთრების უფლებაა რეგისტრირებული, მით უფრო, კი იმ პირობებში, როდესაც ერთ-ერთი მოპასუხე (მერი ქოქრაშვილი) მოსარჩელეების მსგავსად მესაკუთრედ არის აღრიცხული, შესაბამისად, მისი უკანონო მფლობელობიდან უძრავი ქონების გამოთხოვას სამართლებრივი საფუძველი არ გააჩნია (ტ. I. ს.ფ. 189-191, 250-251).

15. სააპელაციო სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს ფაქტობრივ გარემოებას მასზედ, რომ უკანონო მფლობელობიდან გამოსათხოვი ფართი იდენტიფიცირებული არ არის. ის უძრავი ქონება კი, რომელსაც მოპასუხეები ფლობენ, მათ მართლზომიერ მფლობელობაშია.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 170-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მესაკუთრეს შეუძლია, კანონისმიერ ან სხვაგვარი, კერძოდ სახელშეკრულებო შებოჭვის ფარგლებში თავისუფლად ფლობდეს და სარგებლობდეს ქონებით (ნივთით), არ დაუშვას სხვა პირთა მიერ ამ ქონებით სარგებლობა, განკარგოს იგი, თუკი ამით არ ილახება მეზობლების ან სხვა მესამე პირთა უფლებები, ანდა, თუ ეს მოქმედება უფლების ბოროტად გამოყენებას არ წარმოადგენს. ამავე კოდექსის 172-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, მესაკუთრეს შეუძლია, მფლობელს მოსთხოვოს ნივთის უკან დაბრუნება, გარდა იმ შემთხვევებისა, როდესაც მფლობელს ამ ნივთის ფლობის უფლება ჰქონდა. შესაბამისად, მესაკუთრეს უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვის უფლება არა ნებისმიერი არამედ, მხოლოდ ისეთი პირებისგან აქვს, რომლებიც სადავო ქონებას არამართლზომიერად, შესაბამისი სამართლებრივი საფუძვლის გარეშე, ფლობენ.

საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 162-ე მუხლი მართლზომიერი მფლობელის უფლებადამცავ გენერალურ დათქმას შეიცავს, რომელიც ზოგადი ხასიათისაა, ხოლო თავად მართლზომიერი მფლობელობის არსი ყოველ კონკრეტულ შემთხვევაში, შეიძლება განსხვავებული გარემოებებით დასტურდებოდეს. განსახილველი ნორმის თანახმად, მართლზომიერ მფლობელად ითვლება პირი, რომელიც სამართლებრივ საფუძველზე ახორციელებს ნივთის მიმართ ფაქტობრივ ბატონობას, განსხვავებით კეთილსინდისიერი მფლობელისაგან, რომელსაც არ გააჩნია ნივთის ფლობის კანონისმიერი საფუძველი. კეთილსინდისიერება და არაკეთილსინდისიერება მიუთითებს სუბიექტურ კრიტერიუმებზე, რაც განისაზღვრება პირის დამოკიდებულებით ნივთის ფლობის სამართლებრივი საფუძვლების მიმართ. მართლზომიერი და არამართლზომიერი მფლობელობა მიგვითითებს ობიექტურად არსებულ ფაქტორებზე, რაც მფლობელობის სამართლებრივი საფუძვლის არსებობაში ვლინდება, ამრიგად, მართლზომიერი მფლობელია მესაკუთრე და ის პირები, რომელთა მფლობელობაც მესაკუთრის მფლობელობიდანაა ნაწარმოები. ნივთის მართლზომიერი მფლობელობა ვრცელდება მანამ, სანამ არსებობს მართლზომიერი ფლობის საფუძველი.

აღნიშნულთან მიმართებით სასამართლო მიუთითებს, რომ სადავო ფართები მოპასუხეებს ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობა „X-თან“ დადებული ხელშეკრულების საფუძველზე აქვთ გადაცემული. კერძოდ, 2006 წლის 4 ივლისს მოპასუხე ქ. ღ.-თან გაფორმებული ხელშეკრულებით ამხანაგობამ მისთვის სვანიძის/ჯანაშიას ქუჩაზე NX-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის ვალდებულება იკისრა. 2006 წლის 29 მარტს ამხანაგობასა და მოპასუხე ი. ჯ.-ს შორის ჯანაშიას ქუჩა NX/X X კვ.მ. ბინის გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება გაფორმდა. 2004 წლის 29 ივლისს ამხანაგობასა და ზ. ჭ.-ს შორის ქ. თბილისში NX/X-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება დაიდო, ასევე, 2004 წლის 27 აპრილს ამხანაგობასა და ხ. შ.-ს შორის ქ. თბილისში სვანიძის ქუჩა NX/X-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება გაფორმდა (ტ. II. ს.ფ. 32-35). 2004 წლის 10 მარტს ამხანაგობასა და გ. უ.-ს შორის ქ. თბილისში ჯანაშიას ქუჩა NX/X-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება დაიდო. გარდა ამისა, 2005 წლის 25 მარტს ამხანაგობასა და ი. ფ.-ს შორის (მისი მეორე რიგის მემკვიდრე - ძმა არის მოპასუხე ა. ფ.) ქ. თბილისში სვანიძის ქუჩა NX/X-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის შესახებ ხელშეკრულება გაფორმდა. 2004 წლის 3 ივნისს ამხანაგობამ გ. ბ.-ის მიმართ ქ. თბილისში სვანიძის ქუჩა NX-ში X კვ.მ. ბინის გადაცემის ვალდებულება იკისრა. შესაბამისად ცალსახაა, რომ სადავო ბინაში ფართებს მოპასუხეები ნარდობის ხელშეკრულების საფუძველზე ფლობენ.

ამ მიმართებით მოსარჩელეებმა ორი სახის შედავება განახორციელეს, ისინი აცხადებდნენ, რომ მოპასუხეთა ნაწილს ხელშეკრულებები სხვა მისამართზე - სვანიძის ქუჩაზე, ჰქონდათ გაფორმებული, რაც მათ სადავო უძრავი ქონების მართლზომიერ მფლობელებს ვერ გახდიდა, ხოლო იმ შემთხვევაშიც კი თუ მათ აღნიშნულ მისამართზე ექნებოდათ ხელშეკრულება გაფორმებული, იგი მაინც უცილოდ ბათილი იქნებოდა, ვინაიდან მათი საკუთრების განკარგვის უფლება ამხანაგობას არ გააჩნდა.

აღნიშნულ აპელირებას სააპელაციო სასამართლო ვერ გაიზიარებს შემდეგ გარემოებათა გამო, კერძოდ, უპირველესად უნდა აღინიშნოს, რომ საქმეში წარმოდგენილი საჯარო რეესტრის ეროვნული სააგენტოს წერილით დასტურდება, რომ ტექნიკური აღრიცხვის მონაცემების შესაბამისად, თბილისი, ჯანაშიას ქ. X/X-ში მდებარე უძრავი ნივთის სააღრიცხვო მასალაში მისამართად ასევე ფიქსირდება - თბილისი გუდაურის შესახვევი X/X. მეცხრამეტე საუკუნის 70-იან წლებში გუდაურის შესახვევი გუდაურის ქუჩად ჩამოყალიბდა, ხოლო 1991 წელს გუდაურის ქუჩას ტ. ს.-ის სახელი მიენიჭა (ტ. II. ს.ფ. 39). სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს გარემოებას მასზედ, რომ ჯანაშიას ქუჩა X/X და სვანიძის ქუჩა X/X ერთი და იმავე მისამართს წარმოადგენს, შესაბამისად, უდავოა, რომ მოპასუხეებსა და ამხანაგობას შორის დადებული ხელშეკრულებებით მათთვის საცხოვრებელი ბინების გადაცემის ვალდებულება სწორედ სადავო მისამართზე მდებარე ბინებზე შეთანხმდა.

რაც შეეხება იმ გარემოებას, რომ ამხანაგობას მოსარჩელეების საკუთრების განკარგვის უფლება არ ჰქონდა და, შესაბამისად, მათ შორის დადებული გარიგება უცილოდ ბათილია, რაც მათ სამართლებრივ შედეგს ვერ წარმოუშობდა. აღნიშნულთან დაკავშირებით სააპელაციო სასამართლო მიუთითებს, რომ საქმეში წარმოდგენილია თბილისის მერიის საქალაქო მმართველობის მთაწმინდის რაიონის გამგეობის 1999 წლის 23 ივლისის გადაწყვეტილება, რომლითაც ჯანაშიას ქუჩა NX-ში მცხოვრებ მობინადრეთა (თ. ა.-ის, გ. შ.-ის, ი. თ.-ის, ნ. უ.-ისა და ი. ე.-ის) მოთხოვნა დაკმაყოფილდა და მათ ნება დაერთოთ ზემოაღნიშნულ მისამართზე მათი კუთვნილი ავარიული სახლები დაენგრიათ და მის ადგილას მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლები აეშენებინათ. თბილისის საკრებულოს არქიტექტურისა და ქალაქმშენებლობის დროებითი კომისიის 2003 წლის 4 თებერვლის დროებითი სხდომის N5 ოქმის შესაბამისად, ჯანაშიას ქუჩის NX,X და ბარნოვის მეორე ჩიხის მაცხოვრებლებს დაერთოთ ნება, რვასართულიანი საცხოვრებელი სახლის ასაშენებლად. ასევე, 2003 წლის 30 აპრილის თბილისი მთაწმინდა-კრწანისის რაიონის გამგეობამ განიხილა ინდივიდუალური მენაშენეთა ამხანაგობა „X-ის“ მიმართვა და NX/X დადგენილებით, სვანიძის ქუჩა X/X-ისა და ჯანაშიას ქუჩა NX-ში მცხოვრებ მოქალაქეებს ნება დაერთოთ, ამხანაგობაში გაწევრიანებულიყვნენ. 2003 წლის 17 დეკემბერს გამოიცა ქ. თბილისის მთავარი არქიტექტორის ბრძანება NX/X, რომლითაც ჯანაშიას ქუჩა NX/X/X-ში მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლის მშენებლობის არქიტექტურული პროექტი დამტკიცდა. აღნიშნული დოკუმენტაციის საფუძველზე სადავო კორპუსი აშენდა, 2005 წლის 10 სექტემბერს ინდივიდუალურ მენაშენეთა ამხანაგობა „X“-ის საერთო კრების ოქმი NX შედგა, რომლითაც სადავო შენობაში ბინები გადანაწილდა. მოპასუხეებს მათ მიერ დაკავებული ბინები სწორედ აღნიშნული ოქმით გადაეცათ (ტ. II. ს.ფ. 19-31).

მართალია, უძრავი ქონების თაობაზე დადებული გარიგებები საქართველოს კანონმდებლობის შესაბამისად ფორმასავალდებულო გარიგებათა რიგს მიეკუთვნება, თუმცა, ამგვარი ფორმასავალდებულოობა არ ვრცელდება ნარდობის ხელშეკრულებებზე. სამოქალაქო კოდექსის 103-104 მუხლები ასევე გარიგების წარმომადგენლის მეშვეობით დადების შესაძლებლობასაც იცნობს, რომლის ნამდვილობისთვისაც კანონმდებელი რაიმე კონკრეტულ მოთხოვნებს არ აწესებს. უდავოა, რომ მოსარჩელეებმა ბინათმესაკუთრეთა ამხანაგობასთან მრავალბინიანი საცხოვრებელი სახლის მშენებლობის შესახებ ნარდობის ხელშეკრულება თავად გააფორმეს. ასევე უდავოა, რომ ამხანაგობასა და მოპასუხეებს შორის დადებულ ხელშეკრულებებს ისინი კანონით დადგენილი წესით არ შედავებიან, უფრო მეტიც, მათ თავადაც აქვთ ამხანაგობასთან იდენტური შინაარსის ხელშეკრულებები გაფორმებული, ასევე, უდავოა, რომ თავის დროზე ამხანაგობის კრების ოქმი N25, რომლითაც სადავო შენობაში ფართები განაწილდა, მოსარჩელეებს სადავოდ არ გაუხდიათ. ამ პირობებში, საპირისპიროს დადასტურებამდე, მესამე პირებს, რაღა თქმა უნდა, ამხანაგობის უფლებამოსილების ლეგიტიმური ვარაუდი ჰქონოდათ. თუმცა, იმ პირობებშიც კი, თუ ასეთ დაშვებას სააპელაციო სასამართლო არ განახორციელებს, სარჩელის დაკმაყოფილების წინაპირობები მაინც არ არსებობს, რადგან ამგვარი კატეგორიის დავებში მოპასუხეების მიერ ნივთის არამართლზომიერი ფლობის ფაქტი უდავოდ უნდა დასტურდებოდეს, ხოლო ის გარემოება მხარეთა შორის დადებული გარიგება ნამდვილ გარიგებას წარმოადგენს, თუ არა, ვინდიკაციური სარჩელის შინაარსს სცილდება და მისი განხილვისას რელევანტური არ არის. ყოველივე ზემოაღნიშნულის შესაბამისად, სააპელაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოპასუხეთა მართლზომიერი მფლობელობის ფაქტი ეჭვქვეშ არ დგას, საქმეში არსებული მასალებით საწინააღმდეგო არ დასტურდება, შესაბამისად, არსებობს სამოქალაქო კოდექსის 162-ე მუხლის გამოყენების წინაპირობები, რომლის ძალითაც დაუშვებელია მართლზომიერ მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოეთხოვოს.

16. გარდა ზემოაღნიშნულისა, ვინდიკაციური სარჩელის დასაკმაყოფილებლად აუცილებელია იმ სუბიექტთა წრის განსაზღვრა, ვისგანაც ნივთის უკანონო მფლობელობიდან გამოთხოვაა მოთხოვილი. უდავოა, რომ აპელანტებს სადავო შენობის პირველ სადარბაზოში მცხოვრებ პირებთან პრეტენზია არ გააჩნიათ, ისინი მხოლოდ მეორე სადარბაზოში მცხოვრებ მოსახლეთა ნაწილს ედავებიან. მართალია, მოპასუხეთა წრის განსაზღვრა მოსარჩელის უფლებაა, თუმცა ამ უფლების მართებულად გამოყენებას სწორი სამართლებრივი შედეგის დადგომისთვის უდიდესი მნიშვნელობა გააჩნია. როგორც უკვე აღინიშნა, უკანონო მფლობელობიდან ნივთის გამოთხოვასთან დაკავშირებულ დავებში უმნიშვნელოვანესია მოხდეს იმ ნივთის იდენტიფიცირება, რომლის გამოთხოვასაც მხარე მოითხოვს, აღნიშნული კი მოპასუხეთა კონკრეტული წრის განსაზღვრის გარეშე ვერ მოხდება. სარჩელითა და მხარის ახსნა-განმარტებით ვერ დადასტურდა, თუ რა მოტივით ხდებოდა მეორე სადარბაზოში მცხოვრები მხოლოდ კონკრეტული პირების მიმართ შედავება და მათ მიერ დაკავებული ფართის იდენტიფიცირება მოსარჩელეთა საკუთრებაში არსებულ უძრავ ქონებასთან.

ამდენად, სასამართლომ დადგენილად მიიჩნია, ვინდიკაციური სარჩელის დაკმაყოფილებისთვის საჭირო სამი წინაპირობიდან ორის არარსებობა, კერძოდ, აპელანტები უძრავი ქონების მესაკუთრეები არიან, თუმცა, მათი საკუთრების ობიექტისა და გამოსათხოვი ქონების ინდივიდუალურად გამიჯნული სახით იდენტურობა ვერ დგინდება, ვინაიდან კორპუსი, რომლის ერთი სადარბაზოს მაცხოვრებლები არიან მოპასუხეები, სამ მიწის ნაკვეთზე მდებარეობს. ერთი სადარბაზო მთელი კორპუსის არსებითი შემადგენელი ნაწილია. მოსარჩელეები კი სამივე მიწის ნაკვეთის მესაკუთრეებს არ წარმოადგენენ. რაც შეეხება მოპასუხეებს, მათ სადავო ბინების თაობაზე ნარდობის ხელშეკრულება იმ ამხანაგობასთან აქვთ დადებული, რომლის კონტრაქტორებს, ნარდობის საფუძველზე, თავად მოსარჩელეები წარმოადგენენ. გარდა ამისა, ამხანაგობა „X“-თვის ნაგულისხმევი თანხმობა იმაზე მეტი ბინის გასხვისების თაობაზე, ვიდრე აღნიშნული მიწის მესაკუთრეთა ინტერესების დაკმაყოფილებას მოემსახურებოდა, სამოქალაქო კოდექსის 102-ე და 103-ე მუხლის მოთხოვნებს აკმაყოფილებს, კერძოდ, მიწის მესაკუთრეებმა ისეთი გარემოებები შექმნეს, რომ მესამე პირებს აღნიშნულ ქონებაზე ამხანაგობა „X“-ის მხრიდან ნარდობის ხელშეკრულების დადების უფლებამოსილების ვარაუდი შექმნეს. ამგვარი დასკვნა ემყარება ფაქტებს მასზედ, რომ მოსარჩელეებს ამხანაგობა „X“-თთან იგივე ხელშეკრულებები აქვთ დადებული. მათვე მოითხოვეს აღნიშნულ მიწაზე შენობა-ნაგებობების დანგრევა და მრავალსართულიანი მშენებლობის ნებართვა, რომლის უფლება „X“- ს მიენიჭა. შესაბამისად, მოპასუხეებმა ბინაზე ნარდობის ხელშეკრულება მესაკუთრეთა კონკლუდენტური ქცევით ნაგულისხმევი თანხმობის პირობებში დადეს. მით უფრო, რომ მესაკუთრეებს თავად აქვთ ამავე ამხანაგობასთან ხელშეკრულებები გაფორმებული. შესაბამისად, მოპასუხეები უძრავი ნივთის მართლზომიერი მფლობელები არიან, რაც იმას ნიშნავს, რომ სასარჩელო მოთხოვნა უსაფუძვლოა და პირველი ინსტანციის სასამართლოს მხრიდან მართებულად არ დაკმაყოფილდა.

17. საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 168-ე მუხლის მიხედვით, მესაკუთრის პრეტენზიის გამო ნივთის მფლობელობა წყდება, თუ მესაკუთრე მფლობელს დასაბუთებულ პრეტენზიას წაუყენებს, ამავე კოდექსის 162-ე მუხლის თანახმად კი დაუშვებელია მართლზომიერ მფლობელს ნივთის უკან დაბრუნება მოეთხოვოს. ამდენად, ვინაიდან, ვერ გამოიკვეთა სამოქალაქო კოდექსის 172-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებული სამართლებრივი შედეგის განმაპირობებელი ყველა წინაპირობა დადგინდა, რომ მოსარჩელეების მიერ მოპასუხეებისთვის დასაბუთებული პრეტენზიის წაყენება ვერ მოხერხდა.

18. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სააპელაციო სასამართლოს მიაჩნია, რომ განსახილველ შემთხვევაში არ არსებობდა ვინდიკაციური სარჩელის დაკმაყოფილების წინაპირობები. შესაბამისად, სასამართლო ეთანხმება გასაჩივრებული გადაწყვეტილებით დადგენილ ფაქტობრივ გარემოებებსა და მათ სამართლებრივ შეფასებას და მიიჩნევს, რომ სააპელაციო საჩივარში მითითებული გარემოებები სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე და 394-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემადგენლობას და გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების პროცესუალურ-სამართლებრივ საფუძვლებს არ ქმნიან, შესაბამისად, ასკვნის, რომ იგი უცვლელად უნდა იქნეს დატოვებული.

21. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯები და სახელმწიფო ბაჟი, რომელთა გადახდისაგან განთავისუფლებული იყო მოსარჩელე, გადახდება მოპასუხეს ბიუჯეტის შემოსავლის სასარგებლოდ, მოთხოვნათა იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელიც დაკმაყოფილებულია. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით, სარჩელზე უარის თქმისას სასამართლოს მიერ გაწეული ხარჯები მოსარჩელეს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ გადახდება. სასამართლო განმარტავს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ სარჩელზე უარის თქმაში ასევე სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმაც იგულისხმება. შესაბამისად, აპელანტების მიერ გადახდილი ბაჟი სახელმწიფო ბიუჯეტში უნდა დარჩეს.

სააპელაციო პალატამ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 386-ე, 389-ე, 390-ე, 55-ე მუხლებით, იხელმძღვანელა და

დ ა ა დ გ ი ნ ა

1. ქეთევან შაიშმელაშვილის, გ. მ.-ის, თ. ა.-ის, ი. თ.-ისა და ი. ე.-ის სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;

2. უცვლელი დარჩეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 2 აგვისტოს გადაწყვეტილება;

3. აპელანტების მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი დარჩეს სახელმწიფო ბიუჯეტში;

4. განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს უზენაეს სასამართლოში მისი სარეზოლუციო ნაწილის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული წესების დაცვით დასაბუთებული განჩინების ასლის ჩაბარებიდან 21 დღის ვადაში თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატაში საკასაციო საჩივრის წარდგენის გზით;

6. განჩინების გასაჩივრების მსურველი მხარე, თუ ის ესწრება განჩინების გამოცხადებას ან მისთვის ცნობილია განჩინების გამოცხადების თარიღი, ვალდებული განჩინების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 30 დღისა, გამოცხადდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში და ჩაიბაროს გადაწყვეტილების ასლი. წინააღმდეგ შემთხვევაში გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება განჩინების გამოცხადებიდან 30-ე დღეს. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია.

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 46-ე მუხლით გათვალისწინებული პირებისათვის, ასევე პატიმრობაში მყოფი იმ პირებისათვის, რომლებსაც არ ჰყავთ წარმომადგენელი, გადაწყვეტილების ასლის გაგზავნასა და ჩაბარებას უზრუნველყოფს სასამართლო ამავე კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით.




უკან დაბრუნება