13 მარტი, 2018 წელი

თბილისი

თბილისის სააპელაციო სასამართლო
სამოქალაქო საქმეთა პალატა
შემდეგი შემადგენლობით:
მოსამართლე:
ქეთევან მესხიშვილი

სხდომის მდივანი – გვანცა კომბეგაშვილი

აპელანტი - შპს „ს. ფ.“

წარმომადგენელი - მ. ხ., ს. ტ.

მოწინააღმდეგე მხარე - ე. ა.

წარმომადგენელი - ზ. ხ.

გასაჩივრებული გადაწყვეტილება - თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 03 ნოემბრის გადაწყვეტილება

აპელანტის მოთხოვნა - გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა

დავის საგანი - სამსახურიდან დათხოვნის შესახებ ბრძანების ბათილად ცნობა, სამუშაოზე აღდგენა, განაცდური ხელფასის ანაზღაურება

ა ღ წ ე რ ი ლ ო ბ ი თ ი ნ ა წ ი ლ ი

1. ე. ა.-მ სარჩელი აღძრა სასამართლოში და სამუშაოდან გათავისუფლების შესახებ მოპასუხე შპს „ს. ფ.“-ს დირექტორის 2015 წლის 02 ივლისის ბრძანების ბათილად ცნობა, მოსარჩელე ე. ა.-ს შპს „ს. ფ.“-ს საფელდეგერო სამსახურის ოპერატორის თანამდებობაზე აღდგენა, მოპასუხე შპს „ს. ფ.“-სთვის მოსარჩელის გათავისუფლებიდან, 2015 წლის 06 ივლისიდან, მისი სამსახურში აღდგენის დღემდე, იძულებით განაცდური ხელფასის, თვეში 600 ლარის (საშემოსავლო გადასახადის გარეშე) და 100 ლარის ოდენობით სახელმწიფო ბაჟისა და ადვოკატის ხარჯების - 500 ლარის ანაზღაურების დაკისრება მოითხოვა.

2. მოპასუხემ სარჩელი არ ცნო.

3. თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 03 ნოემბრის გადაწყვეტილებით ე. ა.-ს (პ.ნ. XXXXXXXXXXX) სარჩელი დაკმაყოფილდა; ბათილად იქნა ცნობილი მოპასუხე, შპს „ს. ფ.“-ს (ს.ნ. XXXXXXXXX) გენერალური დირექტორის 2015 წლის 30 ივნისის N15/02/XXX ბრძანება, მოსარჩელე ე. ა-სთან შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ; მოსარჩელე, ე. ა. აღდგენილ იქნა შპს „ს. ფ.“-ს საფელდეგერო სამსახურის ოპერატორის თანამდებობაზე. მოპასუხე, შპს „ს. ფ.“-ს, მოსარჩელე ე. ა.- ს სასარგებლოდ, განაცდური შრომის ანაზღაურების სახით, დაეკისრა ყოველთვიურად 600 ლარის გადახდა (საშემოსავლო გადასახადის გარეშე) 2015 წლის 06 ივლისიდან გადაწყვეტილების აღსრულებამდე; მოპასუხე, შპს „ს. ფ.“-ს მოსარჩელე, ე. ა.-ს სასარგებლოდ, დაეკისრა სარჩელზე სახელმწიფო ბაჟის სახით გადახდილი 100 ლარის ანაზღაურება; მოპასუხე, შპს „ს. ფ.-ს“ სახელმწიფო ბიუჯეტის შემოსავლის სასარგებლოდ დაეკისროს სახელმწიფო ბაჟის, 487 ლარისა და 0,8 თეთრის გადახდა.

4. აღნიშნული გადაწყვეტილება შპს „ს. ფ.“-მ სააპელაციო წესით გაასაჩივრა, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმება და ახალი გადაწყვეტილების მიღებით სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა მოითხოვა.

ს ა მ ო ტ ი ვ ა ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი

5. სააპელაციო პალატამ შეისწავლა საქმის მასალები, მოისმინა მხარეთა ახსნა-განმარტებები, გამოიკვლია საქმეში არსებული მტკიცებულებები და მხარეთა მიერ მითითებული ფაქტობრივი გარემოებების საფუძველზე განხორციელებული სამართალშეფარდების პროცესის შედეგად მივიდა დასკვნამდე, რომ შპს „ს. ფ.“-ს სააპელაციო საჩივარი არ უნდა დაკმაყოფილდეს შემდეგ გარემოებათა გამო:

სააპელაციო სასამართლო განმარტავს, რომ კერძოსამართლებრივი დავების განხილვისას მხარეთა თანასწორობისა და შეჯიბრებითობის პრინციპი პირის სასამართლოსთან ურთიერთობის ქვაკუთხედი და მისი კანონიერი ინტერესების დაცვის შესაძლებლობის უზრუნველყოფის გარანტიაა. შესაბამისად, სააპელაციო პალატა მხარეთა შეჯიბრებითობის საფუძველზე წარმოდგენილი მტკიცებულებების შეფასების შედეგად დადგენილად მიიჩნევს საქმის გადაწყვეტისათვის მნიშვნელობის მქონე შემდეგ ფაქტობრივ გარემოებებს:

6. მოსარჩელე, ე. ა. შპს „ს. ფ.“-ში მუშაობდა 2014 წლის 31 დეკემბერს დადებული შრომითი ხელშეკრულების საფუძველზე, საფელდეგერო სამსახურის ოპერატორის თანამდებობაზე. შრომითი ხელშეკრულება დადებული იყო განუსაზღვრელი ვადით (ს.ფ. 86-92);

7. მოსარჩელის შრომის ანაზღაურება ყოველთვიურად 750 ლარს შეადგენდა (ს.ფ. 199).

8. შპს „ს. ფ.“-ს დირექტორის 2015 წლის 30 ივნისის N15-02/XXX ბრძანების საფუძველზე, ე. ა.-ს, საქართველოს შრომის კოდექსის 37-ე მუხლის პირველი პუნქტის „ზ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე, შრომითი ხელშეკრულება შეუწყდა და დაკავებული თანამდებობიდან გათავისუფლდა (ს.ფ. 97).

9. მოსარჩელესა და მოპასუხეს შორის დადებული შრომითი ხელშეკრულებით, დაწესებულების შინაგანაწესი შრომითი ხელშეკრულების ნაწილი იყო (ს.ფ. 86-92).

10. მოსარჩელის გათავისუფლების წერილობითი დასაბუთება მოპასუხეს არ მოუხდენია (ს.ფ. 161).

11. მოპასუხესთან შრომითი ურთიერთობის განმავლობაში, მოსარჩელის მიმართ დისციპლინური პასუხისმგებლობის ზომის გამოყენებას ადგილი არ ჰქონია (ს.ფ. 161).

12. მოპასუხე საწარმოს შინაგანაწესის მე-11 მუხლის მე-3 და მე-4 პუნქტების შესაბამისად, დასკვნა, მოსარჩელის მიერ დისციპლინური გადაცდომის ჩადენის ფაქტთან დაკავშირებით, არ შემდგარა (ს.ფ.163-177).

13. სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს ფაქტობრივ გარემოებას მასზედ, რომ ე. ა.-ს მხრიდან სამსახურებრივი ვალდებულებების „უხეშ დარღვევას“ ადგილი არ ჰქონია. საქართველოს შრომის კოდექსის 37-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტის თანახმად, დასაქმებულის მიერ მისთვის ინდივიდუალური ან/და შრომის შინაგანაწესით დაკისრებული ვალდებულების უხეში დარღვევა წარმოადგენს შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველს. აღნიშნული დანაწესი არ შეიძლება გაგებულ იქნეს, როგორც დამსაქმებლის უპირობო უფლება - ნებისმიერი გადაცდომისას თანამშრომელი სამსახურიდან გაათავისუფლოს. აღნიშნული გამოყენებულ უნდა იქნეს მხოლოდ იმ შემთხვევაში, როდესაც დასაქმებულის მიმართ, მის მიერ ჩადენილი გადაცდომის (დარღვევის) ხასიათიდან და სიმძიმიდან გამომდინარე, უფრო მსუბუქი სანქციის შეფარდებას აზრი აქვს დაკარგული. სწორედ აღნიშნული სულისკვეთება უდევს საფუძვლად, საქართველოს შრომის კოდექსში 2013 წლის 12 ივნისს განხორციელებულ ცვლილებებს, როდესაც 37-ე მუხლის დისპოზიციაში შევიდა ცვლილება და შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი გახდა არა მხარის მიერ შრომითი ხელშეკრულებით გათვალისწინებულ ვალდებულებათა „უბრალოდ დარღვევა“, არამედ, მითითებულ ვალდებულებათა „უხეში დარღვევა“. რადგან სწორედ აღნიშნული მუხლი დაედო საფუძვლად დასაქმებულის გათავისუფლებას, სასამართლოს კვლევის საგანში შემავალ გარემოებას წარმოადგენს, დასაქმებულის მხრიდან შრომის კოდექსით მინიჭებული უფლების მართლზომიერად გამოყენების დადგენა, როგორც ეს საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 115-ე მუხლით არის განმტკიცებული.

საქართველოს უზენაესი სასამართლოს მიერ დადგენილი პრაქტიკის თანახმად, დასაქმებულის მიერ შრომითი ხელშეკრულებით დაკისრებული ვალდებულების დარღვევა არის თუ არა „უხეში“, ყოველ ცალკეულ შემთხვევაში ინდივიდუალური შეფასების საგანია და უნდა შეფასდეს საქმის ყველა კონკრეტული გარემოების გათვალისწინებით. ერთი და იგივე ქმედება, რომელიც ერთ შემთხვევაში არაარსებით დარღვევას წარმოადგენს, სხვა შემთხვევაში შესაძლებელია უხეშ დარღვევას უთანაბრდებოდეს. იმისათვის, რომ დარღვევის მოქმედების (ან უმოქმედობის) სიმძიმე შეფასდეს, პირველ რიგში, გამოკვლეულ უნდა იქნას იმ სამსახურის დანიშნულება, სადაც დასაქმებული მუშაობს და ამ სამსახურში დასაქმებულის ფუნქცია და მოვალეობები (იხ. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2016 წლის 13 ივნისის გადაწყვეტილება საქმეზე №ას-127-123-2016). შესაბამისად, ხსენებული სასამართლო პრაქტიკის გათვალისწინებით, სასამართლო შეუდგება იმის გამოკვლევას, თუ რამდენად წარმოადგენდა ე. ა.-ს მიერ დაშვებული შეცდომა „უხეშ“ დარღვევას.

14. განსახილველ შემთხვევაში დადგენილია, რომ მოსარჩელე, ე. ა., შპს „ს. ფ.“-ში საფელდეგერო სამსახურის ოპერატორის თანამდებობაზე მუშაობდა. შპს ,,ს. ფ.“-ს გენერალური დირექტორის 2015 წლის 30 სექტემბრის N15-01/XXX ბრძანებით დამტკიცებული „საფელდეგერო სამსახურის დებულების“ მე-3 მუხლის 3.1.3. პუნქტის თანახმად, ოპერატორი უზრუნველყოფს კორესპონდენციის (გზავნილების, ამანათების) მიღებას, დახარისხებას მისამართების მიხედვით, კორესპონდენციის აწონვას და შესაბამისი ტარიფით ფასის დადგენას, ადგენს, ამოწმებს, ნომრავს და კინძავს/კერავს სადღეღამისო უწყებებს. სამსახურებრივი მოვალეობის შესრულებისას მოსარჩელეს შეხება ჰქონდა, როგორც საიდუმლო, ასევე არასაიდუმლო (სამსახურებრივ) კორესპონდენციასთან (ს.ფ152). შესაბამისად, სასამართლოს დადგენილად მიაჩნია, რომ მოსარჩელის მოვალეობას არ წარმოადგენდა იმგვარი საქმიანობის შესრულება, რომელიც განსაკუთრებულ, საფელდეგერო სამსახურის სხვა ოპერატორებისაგან განსხვავებულ, პასუხისმგებლობასთანაა დაკავშირებული და რომელიც დასაქმებულს უფლებას მისცემდა პირველივე შეცდომა უხეშ დარღვევად მიეჩნია და თანამშრომელი სამსახურიდან გაეთავისუფლებინა.

15. სადავო ბრძანებას საფუძვლად დაედო მოსარჩელის მიერ კორესპონდენციის არასწორ მისამართზე გაგზავნა და ამ შეცდომის შესახებ უშუალო უფროსის საქმის კურსში არ ჩაყენება. ამ მიმართებით პალატა განმარტავს, რომ მოცემულ შემთხვევაში, მტკიცების ტვირთის ობიექტური და სამართლიანი გადანაწილების შედეგად, მით უფრო, შრომითი დავების სპეციფიკის გათვალისწინებით, დამსაქმებელს უნდა ემტკიცებინა ფაქტი მასზედ, რომ ე. ა. ინფორმირებული იყო იმის თაობაზე, თუ რა მისამართზე უნდა გაგზავნილიყო სადავო წერილი. დამსაქმებელს, რომელიც, პროცესუალურად, მუშაკის გათავისუფლების კანონიერების მტკიცებაზე ვალდებული სუბიექტია, ამგვარი სახის მტკიცებულება არ წარმოუდგენია. თავად ე. ა.-ს განმარტებით კი, მასთან, როგორც საფელდეგერო სამსახურის ოპერატორთან, კორესპონდენცია შევიდა, რომელიც მას შესაბამის მისამართზე უნდა გაეგზავნა. აღნიშნული წერილი ერთ-ერთი პენიტენციური დაწესებულებიდან იყო გამოგზავნილი და მეორე პენიტენციურ დაწესებულებას ეგზავნებოდა, წერილზე კი მისამართის ადგილას მითითებული იყო - ქ. მცხეთა. რადგან მოსარჩელის ვალდებულებას კორესპონდენციის დახარისხება და ყველა პენიტენციური დაწესებულების მისამართის ზეპირად ცოდნა არ წარმოადგენდა, წერილი იმ მისამართზე გააგზავნა, რომელიც კორესპონდენციაზე იყო მითითებული. წერილი ადრესატს არ ჩაბარდა, რადგან დანიშნულების ადგილას ჩასვლისას აღმოჩნდა, რომ ქ. მცხეთაში ასეთი პენიტენციური დაწესებულება არ არსებობდა. შედეგად, წერილი თბილისში დაბრუნდა, რის შემდეგაც დაშვებული შეცდომა თავად მოსარჩელემ გამოასწორა და წერილი სწორ მისამართზე გადააგზავნა. ამდენად, პალატა დამსაქმებლის მიერ არასაკმარისი მტკიცებულებების წარმოდგენის პირობებში, დადასტურებულად მიიჩნევს ფაქტს მასზედ, რომ ე. ა.-ს მხრიდან წერილის გაგზავნა არასწორ მისამართზე ტექნიკურ შეცდომას წარმოადგენდა, რომელიც მისი ბრალით გამოწვეული არ იყო. უფრო მეტიც, საქმის მასალებით ისიც დგინდება, რომ წერილის ერთი დღით დაგვიანებას ვინმესთვის ზიანის მიყენება არ გამოუწვევია და დაგვიანების შესახებ პრეტენზია წერილის არც გამგზავნს და არც მიმღებს არ გამოუთქვამს (ს.ფ 141).

16. დამსაქმებელს სასამართლოსათვის არ წარმოუდგენია მტკიცებულება მასზედ, რომ მოსარჩელის მიერ გაგზავნილი კორესპონდენცია კონფიდენციალური იყო. შესაბამისად, პალატა ადგენს, რომ გაგზავნილი კორესპონდენცია კონფიდენციალური არ იყო. წინააღმდეგ შემთხვევაში, საქმეში დამსაქმებლის მხრიდან წარმოდგენილი უნდა ყოფილიყო მტკიცებულება კორესპონდენციის კონფიდენციალობისა და ამის თაობაზე დასაქმებულის ინფორმირების თაობაზე. იმ შემთხვევაში თუ გაგზავნილი კორესპონდენცია კონფიდენციალური იქნებოდა, მოსარჩელეს სხვა სახის პასუხისმგებლობა დაეკისრებოდა გზავნილის კონფიდენციალური ხასიათის, მისი დანიშნულებისა და კონფიდენციალური ბუნების დოკუმენტთან დაკავშირებული გადაცდომის სამართლებრივი შედეგების გათვალისწინებით.

17. პალატა განმარტავს, რომ დასაქმებულის მიერ ჩადენილი ყოველი დარღვევა შეფასებულ უნდა იქნეს მისი ჩადენის სიხშირის, სიმძიმის და რაც მთავარია, შედეგობრივი თვალსაზრისით. ასევე, შრომის სამართალში დამკვიდრებული Ultima Ratio - ს პრინციპი გულისხმობს დამსაქმებლის ვალდებულებას, შეაფასოს პირის მიერ ჩადენილი გადაცდომის სიმძიმე და მისგან გამოწვეული შედეგი და სწორედ ამის შემდეგ გადაწყვიტოს სამსახურიდან გათავისუფლება რამდენადაა დასაქმებულის პროპორციული დასჯის მექანიზმი. ამდენად, იმისათვის, რომ დასაქმებულის სამსახურიდან გათავისუფლება დამსაქმებლის მხრიდან ადეკვატურ, საჭირო და პროპორციულ ღონისძიებად იქნეს მიჩნეული, აუცილებელია, სახეზე იყოს ისეთი მძიმე დარღვევა, რომელიც სხვა უფრო მსუბუქი სანქციის გამოყენებას არამიზანშეწონილს ხდის.

18. პალატა ასევე განმარტავს, რომ შრომის სამართალში მტკიცების ტვირთის გადანაწილების სპეციალური სტანდარტი არსებობს, რომლის თანახმადაც დასაქმებულის სამსახურიდან განთავისუფლების მართლზომიერების მტკიცების ტვირთი დამსაქმებელს ეკისრება. მტკიცების ტვირთის ამგვარი გადანაწილებით კანონმდებელი დასაქმებულსა და დამსაქმებელს შორის ბუნებრივად არსებული უფლებრივი უთანასწორობის დაბალანსებას ცდილობს (იხ. საქართველოს უზენაესი სასამართლოს 2015 წლის 07 ოქტომრის განჩინება, საქმეზე Nას-483-457-2015). შესაბამისად, განსახილველ საქმეშიც დასაქმებულის სამსახურიდან გათავისუფლების მართლზომიერების მტკიცების ვალდებულება სწორედ აპელანტ მხარეს ეკისრებოდა, რომელმაც სასამართლოს წინაშე სარწმუნოდ ვერ დაასაბუთა, თუ რატომ გახდა აუცილებელი ზემოაღნიშნული გადაცდომის შედეგად მოსარჩელის სამსახურიდან უპირობო გათავისუფლება, მით უფრო, იმ პირობებში, როდესაც გადაცდომას რაიმე სერიოზული შედეგი არ მოყოლია და დამსაქმებლის მიერ მოსარჩელის მიმართ სხვა დისციპლინური სახდელი გამოყენებული არ ყოფილა.

19. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, სასამართლო მივიდა დასკვნამდე, რომ მოსარჩელის მიერ ჩადენილი ტექნიკური შეცდომა უხეშ გადაცდომას არ წარმოადგენდა. სასამართლო ვერ დაეთანხმება მოსაზრებას მასზედ, რომ განსახილველ შემთხვევაში დაშვებული შეცდომის გამოსასწორებლად დამსაქმებელს სხვა შესაძლებლობა, გარდა ე. ა.-ს სამსახურიდან გათავისუფლებისა, არ გააჩნდა, მით უფრო იმ პირობებში, როდესაც მოსარჩელის მიმართ მანამდე სხვა უფრო მსუბუქი დისციპლინური სახდელი გამოყენებული არ ყოფილა. ამასთან, სააპელაციო სასამართლო მიიჩნევს, რომ მოცემულ შემთხვევაში, მოსარჩელის მიერ დაშვებული შეცდომა კიდეც რომ უხეში დარღვევა ყოფილიყო, მისი სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ მიღებული გადაწყვეტილება მაინც არამართლზომიერი იქნებოდა. აღნიშნული დასკვნა გამომდინარეობს საქმის მასალებში არსებული მტკიცებულებიდან, რომლის თანახმადაც, სხვა დასაქმებულს ისეთივე გადაცდომაზე, როგორსაც მოსარჩელეს ედავებიან, საყვედური გამოეცხადა, ხოლო ე. ა.-ს შემთხვევაში კი მისი სამსახურიდან გათავისუფლება გადაწყდა (ს.ფ142), რითაც ერთსა და იმავე პირობებში მყოფი დასაქმებულების თანაბარი მოპყრობის პრინციპი ირღვევა, რაც დასაქმებულთა შრომითი უფლებების უზრუნველმყოფი ფუნდამენტური ღირებულებაა.

20. საქართველოს შრომის კოდექსის პირველი მუხლის მეორე ნაწილის თანახმად, შრომით ურთიერთობასთან დაკავშირებული საკითხები, რომლებსაც ეს კანონი ან სხვა სპეციალური კანონი არ აწესრიგებს, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის ნორმებით რეგულირდება. დამსაქმებლის მიერ შრომითი ურთიერთობის შეწყვეტის თაობაზე გამოვლენილი ცალმხრივი ნების კანონიერების შემოწმებისას სამოქალაქო კოდექსის 54-ე მუხლი უნდა გამოვიყენოთ, რომლის თანახმადაც, ბათილია გარიგება, რომელიც არღვევს კანონით დადგენილ წესსა და აკრძალვებს, ეწინააღმდეგება საჯარო წესრიგს ან ზნეობის ნორმებს. მოცემულ შემთხვევაში, როგორც აღინიშნა, არც მოპასუხეს მიუთითებია და არც სასამართლოს დაუდგენია იმგვარი ფაქტობრივი გარემოებები, რომლებიც შრომის კოდექსის 37-ე მუხლის პირველი ნაწილის „ზ“ ქვეპუნქტის საფუძვლით მოსარჩელესთან შრომითი ხელშეკრულების მოშლას მართლზომიერს გახდიდა, ამდენად, სადავო ბრძანება არღვევს კანონით დადგენილ წესს, რაც სასამართლოს უქმნის სამართლებრივ საფუძველს დაეთანხმოს პირველი ინსტანციის სასამართლოს გადაწყვეტილებას ბრძანების ბათილად ცნობის თაობაზე.

21. სააპელაციო პალატა საქმეს სააპელაციო საჩივრის ფარგლებში იხილავს. აპელანტი სააპელაციო საჩივარში არ უთითებს დასაქმებულის გათავისუფლების ისეთ საფუძველზე, როგორიცაა დასაქმებულის სამსახურში არასაპატიოდ გამოცხადება. ნიშანდობლივია აღინიშნოს, რომ მითითებული საფუძველი შესაგებელში მითითებული იყო, თუმცა, აღნიშნული საფუძვლით ე. ა.-ს გათავისუფლება სააპელაციო წესით საქმის განხილვის დროს მხარდაჭერილი არ იქნა. ამდენად, პალატა, საპროცესო სამართლებრივი თვალსაზრისით, არამიზანშეწონილად მიიჩნევს ე. ა.-ს გათავისუფლების მითითებულ საფუძველზე მსჯელობას. თუმცა, ამავდროულად პალატა თვლის, რომ შრომით-სამართლებრივი ურთიერთობის შეწყვეტისას დასაქმებულის ჯეროვანი ინფორმირების უფლება დაცული უნდა იყოს. ამ მიმართებით, პალატა ყურადღებას ამახვილებს, რომ ე. ა.-ს ბავშვის მოვლის გამო საავადმყოფო ფურცელზე ყოფნის პერიოდში ეცნობა, რომ მასთან 2015 წლის 6 ივლისიდან შრომითი ხელშეკრულება შრომის კოდექსის 37-ე მუხლის „ზ“ ქვეპუნქტის საფუძველზე წყდებოდა. მიუხედავად ე. ა.-ს არაერთგზის მიმართვისა (08.07.2015/14.07.2015/17.07.2015) (იხ. ს.ფ. 24-28), დასაქმებულს შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი არ განემარტა და მას დაშვებული „უხეში დარღვევის“ არსი არ ეცნობა. შესაბამისად, დასაქმებულის მხრიდან შესაგებლის წარმოდგენამდე ე. ა.-სათვის უცნობი იყო, თუ რაში მდგომარეობდა მასთან შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი.

22. საქართველოს შრომის კოდექსის 32-ე მუხლის პირველი ნაწილის თანახმად, დამსაქმებლის ბრალით გამოწვეული იძულებითი მოცდენის დროს, დასაქმებულს მიეცემა შრომის ანაზღაურება სრული ოდენობით. სააპელაციო სასამართლო, ყურადღებას ამახვილებს ფაქტობრივ გარემოებაზე, რომლის თანახმად, მოსარჩელემ სარჩელით იძულებითი განაცდურის ანაზღაურება, ყოველთვიურად, 600 ლარის ოდენობით მოითხოვა. მოსარჩელეს არ მიუთითებია აღნიშნული თანხა გულისხმობდა მისთვის დარიცხულ, თუ ხელზე ასაღებ ოდენობას. რადგან დადგენილ გარემოებას წარმოადგენს, რომ დასაქმებულის ყოველთვიურ გასამრჯელოს 750 ლარი (დარიცხული) შეადგენდა, სასამართლოს გონივრულობის პრინციპიდან გამომდინარე, მიაჩნია, რომ მოსარჩელე სარჩელში 600 ლარის მითითებისას სწორედ ხელზე ასაღებ ოდენობას გულისხმობდა. შესაბამისად, სასამართლო ვერ დაეთანხმება აპელანტის მოსაზრებას მასზედ, რომ მოსარჩელემ პირველი ინსტანციის სასამართლოს მთავარ სხდომაზე მოთხოვნა გაზარდა და, განაცდურის სახით, 600 ლარის მაგივრად 750 ლარი მოითხოვა. აღნიშნულ მსჯელობას ამყარებს ის გარემოებაც, რომ საქართველოს კანონმდებლობით დადგენილი საშემოსავლო გადასახადის გამოქვითვის შემდეგ, რომელიც გასამრჯელოს 20%-ს შეადგენს, დასაქმებულის ყოველთვიური ხელზე ასაღები ხელფასი სწორედ 600 ლარის ტოლია (750-750*20/100=600).

23. სააპელაციო პალატა მიიჩნევს, რომ ე. ა.-ს სასარჩელო მოთხოვნა ხანდაზმული არ არის შემდეგ გარემოებათა გამო, კერძოდ, საქართველოს შრომის კოდექსის 38-ე მუხლის მე-4 ნაწილის თანახმად, დასაქმებულს უფლება აქვს, შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის თაობაზე დამსაქმებლის შეტყობინების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში გაუგზავნოს მას წერილობითი შეტყობინება ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძვლის წერილობითი დასაბუთების მოთხოვნის თაობაზე. ამავე მუხლის მე-5 ნაწილით, დამსაქმებელი ვალდებულია დასაქმებულის მოთხოვნის წარდგენიდან 7 კალენდარული დღის ვადაში წერილობით დაასაბუთოს შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველი, ხოლო მე-6 და მე-7 ნაწილების თანახმად, დასაქმებულს უფლება აქვს, წერილობითი დასაბუთების მიღებიდან 30 კალენდარული დღის ვადაში სასამართლოში გაასაჩივროს დამსაქმებლის გადაწყვეტილება შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ, თუ დამსაქმებელი დასაქმებულის მოთხოვნის წარდგენიდან 7 კალენდარული დღის ვადაში წერილობით არ დაასაბუთებს შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის საფუძველს, დასაქმებულს უფლება აქვს, 30 კალენდარული დღის ვადაში სასამართლოში გაასაჩივროს დამსაქმებლის გადაწყვეტილება შრომითი ხელშეკრულების შეწყვეტის შესახებ. ამ შემთხვევაში დავის ფაქტობრივი გარემოებების მტკიცების ტვირთი დამსაქმებელს ეკისრება.

განსახილველ შემთხვევაში, სასამართლო დადგენილად მიიჩნევს, რომ მოსარჩელეს სამსახურიდან გათავისუფლების შესახებ ბრძანება 4 ივლისს ჩაბარდა (ს.ფ 98). 8 ივლისს მან დამსაქმებელს სამსახურიდან გათავისუფლების დასაბუთებული გადაწყვეტილების ჩაბარება მოსთხოვა. ასეთი დასაბუთება მოსარჩელეს კანონით გათვალისწინებულ 7 დღის განმავლობაში არ ჩაბარებია. შესაბამისად, შრომის კოდექსის 38-ე მუხლის მე-7 ნაწილის თანახმად, დასაქმებულს ბრძანების გასაჩივრების 30 დღიანი ვადის ათვლა 15 ივლისიდან დაეწყო, რაც ამავე წლის 15 აგვისტოს იწურებოდა. დადგენილია, რომ მოსარჩელემ თბილისის საქალაქო სასამართლოში სარჩელი 5 აგვისტოს აღძრა (ს.ფ 1), შესაბამისად, აღნიშნული ნიშნავს იმას, რომ ე. ა.-მ სასამართლოს შრომის კოდექსით დადგენილ ვადებში მიმართა და სასარჩელო მოთხოვნა სასამართლოს კანონმდებლობით დადგენილი ხანდაზმულობის ვადაში წარუდგინა.

24. ყოველივე ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, პალატა მიიჩნევს, რომ სააპელაციო საჩივარში მითითებული გარემოებები არ ქმნიან სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 393-ე და 394-ე მუხლებით გათვალისწინებულ შემადგენლობას და, შესაბამისად, გასაჩივრებული გადაწყვეტილების გაუქმების პროცესუალურ-სამართლებრივ საფუძვლებს, შესაბამისად, პალატა ეთანხმება გასაჩივრებულ გადაწყვეტილებას და ასკვნის, რომ იგი უცვლელად უნდა იქნეს დატოვებული.

25. საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილის შესაბამისად, სასამართლოს მიერ საქმის განხილვასთან დაკავშირებით გაწეული ხარჯები და სახელმწიფო ბაჟი, რომელთა გადახდისაგან განთავისუფლებული იყო მოსარჩელე, გადახდება მოპასუხეს ბიუჯეტის შემოსავლის სასარგებლოდ, მოთხოვნათა იმ ნაწილის პროპორციულად, რომელიც დაკმაყოფილებულია. ამავე მუხლის მე-2 ნაწილის მიხედვით, სარჩელზე უარის თქმისას სასამართლოს მიერ გაწეული ხარჯები გადახდება მოსარჩელეს სახელმწიფო ბიუჯეტის სასარგებლოდ. სასამართლო განმარტავს, რომ საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 55-ე მუხლის პირველი ნაწილით გათვალისწინებულ სარჩელზე უარის თქმაში იგულისხმება ასევე სარჩელის დაკმაყოფილებაზე უარის თქმა. შესაბამისად, აპელანტის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი, 900 ლარის ოდენობით, სახელმწიფო ბიუჯეტში უნდა დარჩეს.

ს ა რ ე ზ ო ლ უ ც ი ო ნ ა წ ი ლ ი

სააპელაციო პალატამ იხელმძღვანელა საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 386-ე, 389-ე, 390-ე, 55-ე მუხლებით, და
დ ა ა დ გ ი ნ ა

1. შპს „ს. ფ.“-ს სააპელაციო საჩივარი არ დაკმაყოფილდეს;

2. უცვლელად დარჩეს თბილისის საქალაქო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა კოლეგიის 2017 წლის 03 ნოემბრის გადაწყვეტილება;

3. აპელანტის მიერ გადახდილი სახელმწიფო ბაჟი დარჩეს სახელმწიფო ბიუჯეტში;

4. განჩინება შეიძლება გასაჩივრდეს საქართველოს უზენაეს სასამართლოში მისი სარეზოლუციო ნაწილის მე-5 პუნქტით გათვალისწინებული წესების დაცვით დასაბუთებული განჩინების ასლის ჩაბარებიდან 21 დღის ვადაში თბილისის სააპელაციო სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატაში საკასაციო საჩივრის წარდგენის გზით;

5. განჩინების გასაჩივრების მსურველი მხარე, თუ ის ესწრება განჩინების გამოცხადებას ან მისთვის ცნობილია განჩინების გამოცხადების თარიღი, ვალდებულია, განჩინების სარეზოლუციო ნაწილის გამოცხადებიდან არა უადრეს 20 და არა უგვიანეს 30 დღისა, გამოცხადდეს თბილისის სააპელაციო სასამართლოში და ჩაიბაროს გადაწყვეტილების ასლი. წინააღმდეგ შემთხვევაში გასაჩივრების ვადის ათვლა დაიწყება განჩინების გამოცხადებიდან 30-ე დღეს. ამ ვადის გაგრძელება და აღდგენა დაუშვებელია.

საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის 46-ე მუხლით გათვალისწინებული პირებისათვის, ასევე პატიმრობაში მყოფი იმ პირებისათვის, რომლებსაც არ ჰყავთ წარმომადგენელი, გადაწყვეტილების ასლის გაგზავნასა და ჩაბარებას უზრუნველყოფს სასამართლო ამავე კოდექსის 70-ე–78-ე მუხლებით დადგენილი წესით.




უკან დაბრუნება